VOA - Lãnh tụ đối lập Miến Ðiện Aung San Suu Kyi nói rằng cải cách chính trị và kinh tế ở đất nước bà không phải là không thể đảo ngược, nhưng bà cảm thấy được khích lệ về những bởi tiến bộ đã đạt được cho đến nay. Khôi nguyên Giải Nobel Hòa bình đã đến thăm trụ sở chính của đài VOA tại Washington, và nói chuyện với phóng viên Scott Stearns.
Tốc độ của đà thay đổi chính trị ở Miến Ðiện trong hai năm qua quả đáng ngạc nhiên: từ việc chấm dứt việc quản thúc tại gia bà Aung San Suu Kyi, tới việc bà được bầu vào Quốc hội, cho tới việc tháo gỡ hầu hết các biện pháp cấm vận, và việc phóng thích hơn 500 tù nhân chính trị trong tuần này.
Bà Suu Kyi phát biểu:
"Theo hiến pháp hiện hành, quân đội vẫn có thể nắm quyền kiểm soát tất cả các bộ phận của chính phủ nếu họ xét việc này là cần thiết. Vì vậy, cho tới khi quân đội khẳng định rõ và một cách nhất quán sẽ hỗ trợ tiến trình dân chủ, chúng ta không thể nói tiến trình đó không thể bị đảo ngược. Nhưng tôi cũng không nghĩ rằng chúng ta phải lo sợ quá đáng về nguy cơ một sự đảo ngược sẽ xảy ra.".
Quân đội đã cai trị Miến Ðiện trong nhiều thập niên, và đã ra sức đàn áp tất cả mọi phe đối lập. Do đó, Hoa Kỳ và nhiều nước khác đã áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với chính phủ Miến Ðiện.
Cuộc bầu cử năm 2010 đã bầu lên một số nhà lãnh đạo chính trị mới, những người tuy là dân sự, song có quan hệ mật thiết với quân đội. Tuy nhiên, chính phủ mới đã từng bước thực hiện cải cách chính trị và kinh tế, dẫn tới quyết định của Washington giảm bớt các biện pháp trừng phạt.
Trong một cuộc phỏng vấn tại trụ sở Đài VOA ở Washington hôm thứ Ba, bà Aung San Suu Kyi nói bà ủng hộ quyết định dỡ bỏ lệnh cấm vận thương mại mà Hoa Kỳ áp đặt lên Miến Ðiện bởi vì theo lời bà, đã đến lúc để người dân Miến Ðiện đứng trên hai chân của chính họ. Bà nói:
"Đã có nhiều nhận định rằng các biện pháp trừng phạt Miến Ðiện đã tác động tới Miến Ðiện về phương diện kinh tế, nhưng tôi không đồng ý với quan điểm đó. Nếu bạn nghiên cứu các phúc trình của Quỹ Tiền tệ Quốc tế - IMF chẳng hạn, thì tổ chức này đã nêu lên khá rõ ràng rằng tác động kinh tế đối với Miến Ðiện không đến nỗi nào. Tuy nhiên theo tôi, tác động chính trị của các biện pháp cấm vận rất lớn, và điều đó đã giúp chúng tôi trong cuộc đấu tranh cho dân chủ."
Trong cương vị là lãnh đạo của phe đối lập, Liên Minh Đấu tranh vì Dân Chủ Miến Ðiện, bà Aung San Suu Kyi đã trải qua gần hai thập niên trong tình trạng bị giam giữ. Trong suốt những năm đó, bà nói bà tin rằng bà đang trên con đường mà chính mình đã chọn, và hoàn toàn chuẩn bị sẵn sàng để tiếp tục tiến lên trên con đường đó.
Thế bà muốn nói gì với những người tại các nước khác đang trong tình huống tương tự, đang hướng về bà để tìm nguồn cảm hứng?
"Trước hết, tôi sẽ nói đừng từ bỏ hy vọng. Đồng thời tôi sẽ nói rằng không có hy vọng nếu không có nỗ lực. Chúng ta phải cật lực làm việc. Chúng ta phải cố gắng. Chỉ ngồi đó mà hy vọng là không đủ. Ta phải làm việc để những niềm hy vọng của mình trở thành hiện thực."
Trong chuyến đi thăm đầu tiên của bà tới Hoa Kỳ trong hơn 20 năm qua, bà Aung San Suu Kyi sẽ được trao Huân chương Vàng của Quốc hội Hoa Kỳ. Bà còn là khách mời danh dự tại một buổi dạ tiệc do Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton chủ trì.
Nguồn: VOA Viêt Ngữ
Sau đây là toàn văn bài phỏng vấn do Lê Quốc Tuấn chuyển dịch Việt Ngữ:
Cuộc phỏng vấn của Scott Stearns (VOA)với bà Aung San Suu Kyi (ASSK) tại Washington DC
Stearns: Cảm ơn bà đã đến đây với chúng tôi chiều nay. Vì thời gian có hạn, chúng ta sẽ đi thẳng vào vấn đề. Các cuộc cải cách chính trị và kinh tế ở Miến Điện rõ ràng là chưa hoàn thiện. Điều gì cần phải thực hiện tiếp theo?
ASSK: Chúng tôi chỉ cần đi đúng với tiến trình . Chúng tôi phải tìm ra những gì phải làm để giữ cho quá trình dân chủ hóa đi đúng hướng. Cải cách kinh tế phải được thực hiện từng bưóc một. Quý vị thấy đó, không phải chỉ tốc độ cải cách là quan trọng, mà cả trình tự cũng quan trọng như thế. Ta phải đạt đưọc tốc độ đúng, phải đặt được trình tự đúng. Vì vậy, chúng tôi phải tìm ra những gì nên làm tiếp theo. Rất nhiều việc phải làm.
Stearns: Để giữ cho công cuộc cải cách dân chủ đúng hướng. theo bà, trở ngại lớn nhất là gì ?
ASSK: Tôi nghĩ rằng đó chính là việc biết được loại cải cách nào nên được thực hiện trước.
Stearns: Bà có ủng hộ việc Hoa Kỳ tháo bỏ các biện pháp trừng phạt thương mại đối với Miến Điện?
ASSK: Vâng, tôi ủng hộ, vì tôi nghĩ rằng bây giờ là lúc chúng tôi đã cố gắng để tự mình đứng lên được, và tôi rất biết ơn Hoa Kỳ về những gì họ đã thực hiện để giúp các lực lượng dân chủ. Tôi nghĩ rằng các biện pháp trừng phạt đã giúp chúng tôi rất nhiều. Đã có nhiều tuyên bố cho rằng các biện pháp trừng phạt gây tổn thuơng Miến Điện về mặt kinh tế, nhưng tôi không đồng ý với quan điểm đó. Ví dụ như, nếu quý vị nhìn vào các báo cáo của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), chúng cho thấy rõ rằng tác động về kinh tế đối với Miến Điện đã không phải là nặng nề, Nhưng tôi nghĩ rằng tác động chính trị đã rất là lớn lao và đã giúp chúng tôi trong cuộc đấu tranh cho dân chủ.
Stearns: Bà có nghĩ rằng quá trình này hiện đã đến được nơi mà những thay đổi có thể đảo ngược được ?
ASSK: Về điều đó tôi không nghĩ rằng chúng tôi có thể nói gì cho đến khi quân đội hoàn toàn cam kết với sự thay đổi, bởi vì theo Hiến pháp hiện nay, quân đội luôn luôn có thể nắm lại tất cả các bộ phận của chính phủ nếu họ nghĩ rằng điều này cần thiết. Do đó, chúng ta không thể nói rằng tiến trình không thể đảo ngược cho đến khi quân đội thể hiện rõ ràng và nhất quán trong việc ủng hộ quá trình dân chủ,. Nhưng tôi cũng không nghĩ rằng chúng ta cần phải lo sợ một sự đảo ngược quá lớn.
Stearns: Bà đã nói về sự cần thiết phải thay đổi Hiến pháp để loại bỏ các thành phần được quân đội bảo lãnh trong quốc hội. Bà có ý định tiến hành điều đó ra sao ?
ASSK: Tôi chưa bao giờ nhấn mạnh đến thầnh phần được quân đội bảo lãnh. Đó là những gì những người khác nhấn mạnh. Điều đó không làm tôi lo lắng nhiều bằng việc chuẩn bị cho vị Tổng tư lệnh tiếp nhận các quyền lực của chính phủ nếu ông cho rằng cần thiết. Và tất nhiên có những bộ phận khác của Hiến pháp thực sự không ăn khớp với hoạt động của một nền nền dân chủ chân chính. Nhưng bất cứ điều gì chúng tôi làm, bất kể thay đổi gì mà chúng tôi mang lại liên quan đến Hiến pháp tôi muốn mang lại những thay đổi này với sự hợp tác và sẵn sàng hợp tác của quân đội.
Stearns: Tại sao bà nghĩ rằng hiện nay quân đội đã tham gia vào quá trình cải cách này?
ASSK: Quá trình cải cách thực sự đã bắt đầu từ hành pháp và lập pháp. Chính Tổng thống Thein Sein đã bắt đầu quá trình cải cách. Nhưng tất nhiên, quý vị phải nhớ rằng dân chủ không chỉ được thực hiện bằng người điều hành, nhưng bằng cả cơ quan lập pháp và tư pháp nữa. Cơ quan lập pháp cũng đóng góp phần mình trong việc thúc đẩy cải cách. Quân đội là một phần của cơ quan lập pháp mà họ là 25% trong đó, nhưng tôi nghĩ rằng họ cũng làm việc chặt chẽ với người thực hiện. Những gì chúng ta đang thiếu ở Miến Điện là một ngành tư pháp độc lập có hiệu quả, và trừ khi chúng tôi có tất cả ba tổ chức dân chủ - mạnh mẽ và khỏe mạnh, chúng tôi không thể nói rằng quá trình dân chủ của chúng tôi ( là hoàn tất).
Stearns: Hiện nay, có điều gì đó mà bà nghĩ rằng thời gian này là lúc chín muồi cho những thay đổi tại Miến Điện? Có các chế độ khác đã tự cố thủ ...
ASSK: Đã có những cuộc bầu cử vào năm 2010 khi họ tuyên bố sẽ chuyển giao chính quyền cho một chính phủ dân sự. Thực tế là hầu hết những người trong chính phủ dân sự mới nghỉ hưu từ chính phủ quân đội trước đó, nhưng họ đã có các cuộc bầu cử và rất nhiều người từng đặt câu hỏi về sự công bằng của các cuộc bầu cử, thậm chí cả Liên Hiệp Quốc cũng đã cho biết là những cuộc bầu cử có sai sót, nhưng chắc chắn là không còn một chính phủ quân sự chính thức nào nữa mà là một chính phủ dân sự. Tôi cho rằng đó là một chính phủ dân sự gần với giới quân sự bởi vì nhiều người trong số họ là thành viên của quân đội đã nghỉ hưu, nhưng tôi nghĩ rằng mong muốn cải cách của Tổng thống Thein Sein là rất chân thực. Và bây giờ khi có được một vài tháng trong cơ quan lập pháp, tôi đã có thể thấy rằng cả các vị chủ tịch của thượng và hạ viện cũng rất cam kết với tiến trình dân chủ.
Stearns: Chúng tôi đã có nhiều câu hỏi trên Twitter của chúng tôi về vấn đề bạo lực đối với người Hồi giáo và cụ thể là cách đối xử theo Rohinja phản ánh như thế nào trên các nguyên lý của Phật giáo. Bà nghĩ gì về điều đó?
ASSK: Các căng thẳng về chủng tộc và tôn giáo là rất khó khăn có thể tiêu tan trong một thời gian ngắn và đã có những căng thẳng tôn giáo ở Miến Điện trong nhiều thập kỷ. Các tập phim mới nhất về bạo lực đã bùng nổ ra, từ quan điểm của tôi, là vì thiếu quy định của pháp luật. Tất cả bắt đầu từ một hành vi phạm tội, và nếu hành vi ấy được giải quyết nhanh chóng, nếu công lý được thực hiện và nhìn thấy là được thực hiện, sự việc đã không leo thang trong các loại bạo lực gần như quy mô và đầy đủ như đã xảy ra. Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ chúng tôi tin rằng nhân quyền phải được bảo vệ bởi các quy định của pháp luật, và sẽ không bao giờ có các cơ hội để quyền con người có thể bị khinh suất, bị bỏ qua hay gạt bỏ các quy định của pháp luật.
Stearns: Những nỗ lực tìm một giải pháp lâu dài cho các vấn đề Karen và cả Kachin là gì ?.
ASSK: Các giải pháp lâu dài luôn luôn khó khăn để đi đến. Nhưng sẽ phải kiên trì. Tôi đã lặp đi lặp lại đến mức phát ngán rằng chúng tôi ở Miến Điện, chúng tôi yếu về loại văn hóa đàm phán và thỏa hiệp, rằng chúng tôi phải phát triển khả năng để đạt được sự thỏa hiệp như vậy. Nếu muốn chấm dứt cuộc xung đột kéo dài ấy, chúng ta cần phải chuẩn bị sẵn sàng để thỏa hiệp. Nếu một trong hai hoặc cả hai bên kiên quyết muốn đạt được tất cả mọi thứ mà mình muốn - nghĩa là phải đáp ứng được 100% nhu cầu của mình, thì sẽ chẳng bao giờ có thể giải quyết được. Vì vậy, chúng ta phải đàm phán các loại thỏa hiệp có thể chấp nhận được cho tất cả các bên có liên quan.
Stearns: Một câu hỏi từ Facebook - các nghệ sĩ và các tác giả của Miến Điện có thể đóng vai trò gì trong những thay đổi xã hội đang diễn ra ?
ASSK: Các nghệ sĩ và tác giả Miến Điện có thể đóng vai trò như nhũng nghệ sĩ ở khắp mọi nơi. Họ giúp đỡ để nhào nặn nên triển vọng của một xã hội - chứ không phải toàn bộ triển vọng và họ không phải là những người duy nhất nhào nặn lên dự phóng của xã hội, nhưng họ đóng một vai trò quan trọng. Và tôi nghĩ rằng nếu nắm lấy vai trò này một cách nghiêm túc và liên kết nó với những loại thay đổi mong muốn được mang lại trong đất nước của chúng tôi, họ có thể là một hữu ích to lớn.
Stearns: Bà có thể nói chuyện với chúng tôi một chút về sự nhu cầu cải thiện giáo dục tiểu học ở trong nước cũng như một phương tiện để chuẩn bị cho thế hệ tiếp theo của Miến Điện?
ASSK: Chúng tôi cần phải cải thiện giáo dục trong nước - không chỉ giáo dục tiểu học, nhưng cả giáo dục trung học và đại học. Hệ thống giáo dục của chúng tôi rất tồi tệ. Nhưng, tất nhiên, nếu quý vị nhìn vào giáo dục bậc tiểu học, chúng tôi phải suy nghĩ về những điều kiện phát triển đúa trẻ trước khi chúng được sinh ra - phải chắc chắn rằng người mẹ cũng nuôi dưỡng tốt và đứa trẻ được nuôi dưỡng đúng. Phát triển trẻ thơ đã được chứng minh là rất có lợi và chi phí rất hiệu quả trong các xã hội từng trải qua. Vì vậy, chúng ta hãy không tự hạn chế vào giáo dục bậc tiểu học. Hãy nghĩ đến sự phát triển trẻ thơ và giáo dục như một tổng thể. Nhưng vào lúc này, tôi muốn nhấn mạnh sự cần thiết phải đào tạo nghề, giáo dục không chính quy ở đất nước chúng tôi nhằm giúp đỡ tất cả những người trẻ vốn đã phải chịu đựng hậu quả của một nền giáo dục xấu. Họ phải được đào tạo để kiếm sống. Họ phải được đào tạo đủ giáo dục nghề nghiệp để có thể thiết lập những cuộc sống đáng được tôn trọng cho bản thân.
Stearns: Có rất nhiều nhà đầu tư nước ngoài quan tâm đến Miến Điện, đặc biệt là với việc dỡ bỏ việc trừng phạt thương mại. Bạn có thấy vai trò của khu vực tư nhân trong việc hỗ trợ giáo dục dạy nghề?
ASSK: Tất nhiên. Tôi đã bắt đầu một chương trình đào tạo nghề nhỏ tại thị trấn của mình. Chúng tôi đã mua một mảnh đất và sẽ xây dựng một trung tâm đào tạo nghề. Tôi đã thực hiện điều này từ các nguồn vốn đóng góp của các công dân tư nhân.
Stearns: Đất nước của bà có một lịch sử lâu dài với Trung Quốc. Bàn có lo ngại rằng sự cạnh tranh giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ trong khu vực có thể ảnh hưởng đến việc phát triển của một nền kinh tế trẻ, mới nổi ở Miến Điện?
ASSK: Tôi không nghĩ rằng chúng ta nên xem đó như một sự cạnh tranh giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Và nếu đó là sự cạnh tranh, tôi hy vọng sẽ có một cuộc cạnh tranh lành mạnh, chứ kông phải là loại cạnh tranh của các đối thủ thù địch. Chúng tôi không muốn sự cạnh tranh này là các kẻ thù, chúng tôi muốn họ là những đối tác trong việc phát triển sự ổn định kinh tế của khu vực.
Stearns: Bà có nghĩ rằng Hoa Kỳ đã tặo đủ sức ép lên Trung Quốc đủ về tình hình nhân quyền của họ?
ASSK: Tôi nghĩ rằng quý vị hiểu điều đó hơn tôi.
Stearns: Câu hỏi cuối cùng. Một câu hỏi khác từ Facebook - Trong những năm bị quản thúc, điều gì đã giúp cho bà qua được ? Bà có từng cảm thấy rằng thời gian quản chế ấy sẽ chỉ không bao giờ chấm dứt ?
ASSK: Không, tôi không bao giờ cảm thấy nó sẽ không bao giờ chấm dứt, và tôi thực sự không cảm thấy sự cần thiết cho bất cứ điều gì có thể khiến tôi phải từ bỏ. Tôi cảm thấy bản thân mình ở trên con đường mà tôi đã chọn và tôi đã hoàn toàn sẵn sàng để tiếp tục trên con đường đó.
Stearns: Bà sẽ nói gì với người dân ở các nước khác, những người đang ở trong tình huống tương tự, bị quản thúc, những người muốn tìm đến sự khích lệ nơi bà ?
ASSK: Trước hết tôi xin nói là không nên từ bỏ hy vọng. Đồng thời tôi xin nói là không có hy vọng nào mà không phải nỗ lực. Bạn phải hành động, bạn phải tạo nỗ lực. Ngồi không và hy vọng là không đủ. Bạn phải làm việc để thực hiện các hy vọng của mình.
Nguồn: VOA
Không có nhận xét nào: