Bình Nguyên: Dư luận vẫn đang có một câu hỏi “tò mò lớn” về việc vì sao TQ vẫn tiếp tục phát hành các bản đồ đứt đoạn đối với tuyên bố (phi pháp-PV) của Bắc Kinh trên BĐ.
Gần đây, trong bản đồ được phát hành chính thức bởi Nhà xuất bản Bản đồ tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc đã mở rộng yêu sách ban đầu từ 9 đoạn lên 10 đoạn, dấu gạch ngang thứ 10 dùng để đánh dấu đảo Đài Loan như là lãnh thổ của họ.
Dấu gạch ngang thứ 10 không tạo ra nhiều thay đổi bề ngoài tấm bán đồ (phi pháp), nhưng thay đổi đáng kể là bản đồ từ khổ ngang đã chuyển sang khổ đứng, thể hiện Biển Đông với quy mô tương tự như lục địa Trung Quốc.
Trước đó Trung Quốc cho xuất bản và lưu hành bản đồ đường 9 đoạn của Trung Quốc thể hiện tham vọng tham lam là Bắc Kinh muốn nuốt trọt 90% diện tích Biển Đông, bao gồm cả quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa (thuộc chủ quyền Việt Nam).
Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei và Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Daniel Russel đã khẳng định yêu sách của Trung Quốc là vi phạm luật pháp quốc tế.
Nay tấm bản đồ 10 đoạn mới của Trung Quốc phát hành tiếp tục bị các nước trong khu vực phản đối, thậm chí lần này thêm cả Ấn Độ.
Bản đồ 10 đoạn mới (phi pháp-PV) mới được Trung Quốc phát hành ngoài mục đích thể hiện tham vọng và âm mưu nuốt trọn 90% diện tích Biển Đông, xâm phạm vào các hòn đảo của các nước trong khu vực của Bắc Kinh còn ẩn chứa những điều gì, đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay, khả năng Trung Quốc bị nhiều nước kiện đã lên cao, thêm vào đó là sự can dự của các cường quốc khác, bao giờ Trung Quốc sẽ thay bản đồ đứt đoạn thành bản đồ mới chỉ có 1 vạch liền?
Đó là những câu hỏi, những vấn đề mà dư luận quốc tế, các nước có liên quan trong khu vực quan tâm. Hiện nay đã có một số nhận định về mục đích và ý đồ của Trung Quốc khi phát hành bản đồ 10 đoạn ở Biển Đông.
Ankit Panda, Biên tập viên cộng tác của Tạp chí Học giả ngoại giao.
Để rộng đường dư luận cũng như giúp các nhà hoạch định chiến lược có cái nhìn sâu, toàn diện hơn về trường hợp này báo GDVN tiếp tục đăng và sẽ đăng tải các ý kiến, đánh giá về sự kiện để tìm ra câu trả lời và những nhận định chính xác nhất qua đó có thể nhận định rõ từng đường đi nước bước của Trung Quốc khi họ đang dần dần hiện thực hóa mưu đồ biến Biển Đông thành ao nhà của Bắc Kinh.
Gần đây, tạp chí Học giả ngoại giao có trụ sở tại Tokyo, Nhật Bản có bài phân tích, đánh giá của tác giả Ankit Panda, Biên tập viên cộng tác của Tạp chí Học giả ngoại giao. Ankit Panda trước đây từng là chuyên gia nghiên cứu về các vấn đề khủng hoảng ngoại giao, an ninh, công nghệ quốc tế và địa chính trị tại Đại học Princeton. Tác giả cũng là người đi và trải nghiệm nhiều ở một số quốc gia châu Á như Ấn Độ, Malaysia, Nhật Bản....
Ankit Panda cho rằng việc xuất bản bản đồ mới về bề ngoài có vẻ như không tệ hại bằng những hành động thù địch, khiêu khích gần đây của Bắc Kinh như thiết lập khu nhận diện phòng không trên Biển Hoa Đông liên quan đến tham vọng đoạt quần đảo Senkaku từ tay Nhật Bản và việc đưa giàn khoan Hải Dương 981, tàu, máy bay hộ tống vào thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.
Bản đồ yêu sách đường lưỡi bò 9 đoạn trước đây của Trung Quốc bị cộng đồng quốc tế phản đối
Tác giả cho biết, bản đồ 10 đoạn mới (phi pháp-PV) do Trung Quốc phát hành ngay lập tức đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của các nước trong khu vực Biển Đông, thậm chí cả Ấn Độ.
Trong khi đó, Harry Kazianis – một học giả, biên tập viên kỳ cựu của tạp chí Lợi ích quốc gia có trụ sở ở thủ đô Washington của Mỹ cho rằng “cách tiếp cận của Trung Quốc là khởi động chiến tranh bản đồ”. Học giả Ankit Panda nhận định rằng bình luận của Harry Kazianis rất đúng đối với trường hợp này.
Chuyên gia gốc Ấn Độ này cho rằng bằng việc phát hành bản đồ mới sẽ là bước đà để Bắc Kinh tiếp tục đẩy mạnh các hành động trên thực địa, rất có thể kế tiếp đó sẽ là các tuyên bố tương tự như việc thiết lập vùng nhận diện phòng không trên Biển Đông, trơ tráo, ngang ngược khai thác tài nguyên tại khu vực và tiến hành tuần tra thường xuyên trên vùng biển (tác giả nhắc đến sự kiện Philippines đã phải nếm trải và nhận thức được mưu toan đen tối của Bắc Kinh khi họ bị cướp mất Bãi cạn Scarborough/ Scarborough Shoal gây ra bởi Trung Quốc vào năm 2012).
Hiện dư luận quốc tế vẫn đang có một câu hỏi “tò mò lớn” về việc vì sao Trung Quốc vẫn tiếp tục phát hành các bản đồ đứt đoạn đối với tuyên bố (phi pháp-PV) của Bắc Kinh trên Biển Đông và lần này thay vì 9 đoạn như trước, Bắc Kinh đã “tô” thêm 1 đoạn? Tại sao Trung Quốc không sử dụng đường vẽ 1 nét để thể hiện cái gọi là “đường biên giới biển” như TQ mong muốn vào thời điểm này?.
Chuyên gia Ankit Panda nhận định rằng điều này xuất phát từ một số lý do. Trước tiên, theo ông, phải hiểu rõ được những "lợi ích" mà Trung Quốc đang có và muốn có từ các bản đồ đứt đoạn (lúc 9, lúc 10) này.
Tất nhiên, những gì Trung Quốc vẽ ra đều thể hiện cái mà TQ mong muốn, có lợi cho Trung Quốc cũng giống như các bên tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông đều đến ngồi bên bàn đàm phán với những bản đồ thể hiện khu vực của chính mình.
Với Trung Quốc, việc công bố và lưu hành bản đồ đường đứt đoạn phi pháp trên Biển Đông (10 đoạn là phiên bản mới nhất) là sự nối tiếp của ý tưởng từ bản đồ do chính quyền Quốc Dân Đảng trước đây tưởng tượng và vẽ ra vào năm 1947.
Theo Ankit Panda, các đường đứt đoạn được Trung Quốc chế vào các bản đồ yêu sách của mình là để tạo ra “sự mơ hồ có tính toán rất kỹ lưỡng’ của Bắc Kinh. Ankit Panda cho biết giới chức Trung Quốc cũng từng tuyên bố những vạch đứt đoạn không tượng trưng cho 1 “tuyên bố chủ quyền bất khả xâm phạm” đối với khu vực mà các đường đứt đoạn vạch ra.
Trên thực tế, TQ ngầm cho đó là khu vực (nằm trong các đường đứt đoạn) mà Bắc Kinh có thể mở rộng khả năng kiểm soát tối đa đối với khu vực.
Chính tính toán xảo quyệt, tạo dựng sự mơ hồ này của Bắc Kinh đã gây ra những phản ứng và tranh cãi ngay tại các cuộc diễn đàn tranh luận về tuyên bố chủ quyền (phi pháp) của Bắc Kinh trên đất Trung Quốc.
Ankit Panda nhận định bằng việc sử dụng các đường đứt đoạn trong các tấm bản đồ, Bắc Kinh dường như vẫn muốn giữ nguyên lập trường của mình về các tuyên bố trước đây nhưng để mở ra khả năng nhượng bộ và đàm phán với các quốc gia liên quan ở khu vực Biển Đông.
Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia về Việt Nam và Đông Nam Á, Học viện Quốc phòng Úc
Đây cũng là một góc nhìn và nhận định mới. Tuy nhiên, nhìn vào những tuyên bố và hành động thực của Trung Quốc hiện nay, những nhận định như tác giả Ankit Panda đã bàn ở trên có lẽ cũng chỉ là những viễn cảnh có tính chất trấn an khu vực?
Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia về Việt Nam và Đông Nam Á, Học viện Quốc phòng Úc gần đây có nhắc lại một phần nội dung một cuộc trao đổi giữa các học giả Trung Quốc và phương Tây vào năm 2009 nói rằng:
“Nếu các quốc gia đã tuyên bố các tuyên bố thềm lục địa mở rộng rút lại quan điểm của mình thì sẽ có một số khu vực trong đó có thể cùng nhau khai thác, phát triển chung”. Tác giả Ankit Panda cho biết đó là tuyên bố của các học giả Trung Quốc vào năm 2009 khi thảo luận với các nhà nghiên cứu phương Tây.
Tuy nhiên, theo chuyên gia Ankit Panda, những giả định như vậy đã thay đổi rất nhiều kể từ năm 2009 nhưng sự mơ hồ do Trung Quốc tạo ra từ các tấm bản đồ đứt đoạn vẫn còn đó.
Chính quyền Mỹ cũng đã không thể chấp nhận được tuyên bố và việc phát hành bản đồ đứt đoạn của Trung Quốc. Washington cho rằng các tuyên bố của Bắc Kinh không dựa trên nền tảng luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về luật biển/ UNCLOS thứ quy định mà chính Trung Quốc đã phê chuẩn năm 1996 – công ước này sử dụng các đặc điểm đất, thềm lục địa để phân định các Vùng đặc quyền kinh tế/EEZ của mỗi nước.
Giới chuyên gia cho biết, có thể chính vì không có nền tảng pháp lý và chứng cứ lịch sử cụ thể mà Trung Quốc hiện tại chưa biến bản đồ 9 hay 10 đoạn thành bản đồ yêu sách dùng chỉ 1 đường vẽ và Trung Quốc cũng tạm thời chưa thiết lập và tuyên bố vùng nhận dạng phòng không giống như thứ đã áp dụng ở Biển Hoa Đông đối với khu vực Biển Đông.
Ông Ankit Panda cho rằng nếu tiến hành những hành động và tuyên bố như vậy chắc chắn Bắc Kinh sẽ gặp bất lợi và cản trở lớn hơn bởi tính mơ hồ để Trung Quốc lợi dụng, mở rộng yêu sách không còn nữa, thậm chí còn chưa tính đến phản ứng và hành động của Mỹ, Nhật Bản và ngay cả Nga.
Với yêu sách bản đồ đứt đoạn hiện nay, người ta có thể hình dung ngay ra rằng Trung Quốc đã và vẫn đang thành công trong việc phối hợp giữa chiến thuật “Cắt lát xúc xích” và “ngoại giao song phương” (ép các bên đàm phán phải nhượng bộ, công nhận chủ quyền thuộc về TQ rồi mới nói chuyện đàm phán –PV) tại khu vực (trong vòng 10 vạch đứt đoạn) mà Trung Quốc chưa kiểm soát được hết nhưng đã kiểm soát được phần lớn diện tích của khu vực “lòng chảo, vạc dầu của châu Á” này.
Đây cũng có thể là chiến lược mà Bắc Kinh đã và đang giăng ra để đối mặt với pháp luật quốc tế, đặc biệt là công ước biển của LHQ/UNCLOS vì Bắc Kinh đang đứng trước khả năng bị kiện bởi nhiều nước trong khu vực là rất cao.
Philippines cũng đã khởi kiện Trung Quốc lên tòa án quốc tế nhưng bị Bắc Kinh từ chối và người ta có thể chắc chắn một điều rằng Trung Quốc mưu mô vẫn đang âm thầm chuẩn bị những điều kiện có lợi cho mình trong điều kiện tiếp tục bị kiện, thậm chí chủ động “kiện ngược” để giành ưu thế dư luận.
Nói tóm lại, bản đồ 9 đoạn hay 10 đoạn được TQ tung ra vẫn là bằng chứng phản ánh tham vọng thôn tính trọn vẹn Biển Đông của Trung Quốc, tuy nhiên, Bắc Kinh cũng tính toán kỹ lưỡng cho mình trong các trường hợp có thể phải đối mặt với công lý, thậm chí là đường lùi (khả năng này rất khó-PV) chính vì vậy, trong tương lai gần TQ vẫn sẽ chưa sử dụng “đường 1 đoạn” như giả thiết đặt ra mà vẫn sẽ lợi dụng “sự mơ hồ tính toán” từ các tấm bản đồ yêu sách này để trục lợi cho riêng mình.
Không có nhận xét nào: