Trọng Nghĩa - Diễn đàn Hàng hải ASEAN lần thứ ba khai mạc ngày 03/10/2012 tại thủ đô Philippines. Các cuộc họp cấp thứ trưởng và quan chức cao cấp bộ Ngoại giao kéo dài trong 3 ngày. Hai ngày đầu chỉ có 10 nước Đông Nam Á. Ngày cuối cùng được dành cho Diễn đàn Hàng hải ASEAN mở rộng, tập hợp thêm 8 thành viên của khối Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á EAS.
Tám thành viên khối Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á EAS gồm Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Úc, New Zealand, Nga và Mỹ.
Dù được mở ra sau một loạt những căng thẳng giữa Philippines và Việt Nam với Trung Quốc trên vấn đề tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông, hồ sơ này đã gần như vắng bóng trong chương trình nghị sự của cuộc họp thuần túy ASEAN.
Trong ngày khai mạc, Philippines đã đề xuất ý kiến xây dựng một hệ thống chia sẻ thông tin cho toàn khu vực nhằm đối phó với những thách thức về an ninh trên biển như nạn hải tặc, đánh bắt cá trái phép và buôn lậu ma túy. Đối với Manila, đây là một vấn đề tối quan trọng vì mỗi năm hơn một nửa khối lượng hàng hóa thương mại của thế giới được luân chuyển qua các vùng nước thuộc khu vực Đông Nam Á.
Tuy nhiên, chi tiết về việc các thông tin sẽ được chia sẻ ra sao chưa được công bố. Một nhà ngoại giao cao cấp hiện diện tại phiên họp của Diễn đàn cho hãng tin Pháp AFP biết thêm là Indonesia cũng có một đề xuất chia sẻ thông tin tương tự, nhưng trước mắt chưa biết các thành viên ASEAN khác sẽ phản ứng ra sao trước khái niệm này.
Dẫu sao thì các nước ASEAN vẫn tỏ thái độ thận trọng – đặc biệt là đối với Trung Quốc - khi bàn về vấn đề an ninh trên biển. Theo hãng tin Mỹ AP, ban tổ chức, cụ thể là nước chủ nhà Philippines đã nhấn mạnh rằng hệ thống chia sẻ thông tin trên biển mà Manila đề nghị thành lập hoàn toàn không nhắm vào Bắc Kinh.
Thứ trưởng Ngoại giao Philippines Linda Basilio, người chủ trì hội nghị tại Manila xác định là diễn đàn của ASEAN là một nơi để thảo luận chủ yếu về hợp tác khu vực. Bà cho biết là hồ sơ tranh chấp Biển Đông không nằm trong chương trình nghị sự.
Tuy vậy, theo ghi nhận của AFP, bất chấp chủ đề trọng tâm của Diễn đàn Hàng hải ASEAN là hợp tác khu vực, phái đoàn Việt Nam vẫn tranh thủ cuộc họp vào hôm qua (03/10/2012) để đề cập ngắn gọn đến vấn đề tranh chấp lãnh thổ ngoài Biển Đông, nhắc lại hậu thuẫn của Việt Nam cho một giải pháp hòa bình để giải quyết các tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông.
Theo giới quan sát, dù vắng bóng trong các cuộc họp thuần túy ASEAN, vấn đề tranh chấp biển đảo giữa Trung Quốc và các láng giềng chắc chắn sẽ được gợi lên tại Diễn đàn Hàng hải ASEAN mở rộng ngày mai (05/10/2012) , khi các tác nhân khu vực khác nhập cuộc.
Nhật Bản sẽ không thể không đề cập tranh chấp hiện nay giữa Tokyo và Bắc Kinh tại quần đảo Senkaku/Điếu Ngư ở biển Hoa Đông, trong lúc Hoa Kỳ sẽ nói đến quyền tự do hàng hải và tự do hoạt động kinh tế trong vùng Biển Đông mà không bị hù dọa, bắt bí.
Không có nhận xét nào: