Chắc chắn, trong đời sống thánh Antôn, việc nhìn thấy máu chảy là rất quan trọng: đó là máu Chúa Kitô, nhưng cũng là máu các vị tử đạo, của năm Anh Em Phan sinh mà ngài đã được nhìn thấy đi ngang qua tu viện của ngài tại Coimbra, khi các anh em xuống tàu tại Lisbon để đi Ma-rốc, và sau đó ngài đã nhìn thấy xác các anh em được đưa trở về. Đó là một biến cố tạo nên bước ngoặt trong cuộc đời Antôn, khiến ngài chuyển từ linh đạo Âu-tinh linh đạo Phan sinh.
Cũng thế, đối với Phanxicô, bài Phúc âm Thánh Mát-thêu bỗng cho thánh nhân có được một cái nhìn rõ ràng hơn về những điều ngài đã chọn lựa trước đó và có được một sức mạnh mới để đem ra thực hiện. Tại sao Antôn lại quyết định? Trong đó cho ta thấy quyền lực Thiên Chúa được biểu lộ, một thứ quyền lực không được mạc khải trong sa mạc, song đúng hơn đã được tỏ lộ nơi câu chuyện của con người trong những hoàn cảnh cụ thể của đời sống nhân loại. Nhìn vào cuộc đời Antôn một cách sâu sát hơn, người ta cố gắng so sánh cuộc đời ngài với cuộc đời Phanxicô, với điểm quy chiếu duy nhất và với thời kỳ đương đại. Khi đem những điều đó ra so sánh, người ta gặp được những trùng hợp và những khác biệt, chứng tỏ cho thấy dấu chỉ của sự tự do của Thiên Chúa và nét đặc biệt không hề trùng lắp trong sự đáp trả nơi cá nhân mỗi ngài.
Cả Phanxicô lẫn Antôn đều sinh ra trong một xã hội có truyền thống tôn giáo phongphú và được thấm nhuần chất men đổi mới. Cả hai ngài đều xuất thân từ những gia đình thành công, giàu có, thuộc giai cấp trung lưu: Phanxicô đến từ một gia đình giàu có và có lẽ Antôn đến từ một gia đình quý tộc. Từ điểm này cho thấy cuộc sống hai ngài khác nhau: sự thông minh thực tiễn nơi Phanxicô có xu hướng thành công trong tư cách là một thương nhân dưới sự hướng dẫn của thân phụ ngài, và sau nữa là Phanxicô đã có kinh nghiệm sâu đậm về chiến tranh, về tình bạn và tình yêu; còn sự thông minh nơi Antôn, thâm trầm và kín đáo hơn, mặc lấy con đường uyên bác quý phái và đơn độc hơn. Antôn đã học tu trong Dòng thánh Âu-tinh, trước tiên là tại Lisbon và sau đó tại Coimbra. Ngài gia nhập tu viện vào lúc mới 15 tuổi và có thể người ta mường tượng là thế gian đã không hề chạm tới ngài được. Nhận định đó không đúng! Thế gian mà chúng ta mang lấy vào nội tâm cũng đi vào trong các tu viện giống như nó đi vào bất cứ nơi nào con người sống tình bạn. Tại Coimbra, không chỉ có thế gian, mà địa ngục cũng có! Tại tu viện này (một trong những nơi quan trọng và tiếng tăm ở Bồ-đào-nha) có một trận chiến dữ dội giữa những người thuộc Giáo hội với các giới chức trong triều đình ... và như vẫn thường xảy ra, hai phe phái đối kháng được hình thành: đó là một bên ủng hộ, còn bên kia chống lại Viện phụ.
Trong sự mục ruỗng và không vâng phục đó, Antôn đã rút mình vào việc học tập và cầu nguyện. Nhưng ngài có thể cầm cự được bao lâu? Ít năm sau đó, do sự quan phòng của Chúa đã diễn ra cuộc gặp gỡ với năm anh em Phan sinh. Vì ngài phụ trách việc tiếp đón các vị khách trọ đó, nên chắc chắn ngài đã có thể hiểu được thế nào là sự mới mẻ mà Phanxicô mang tới. Không thể tiếp tục những điều mình suy nghĩ trong thinh lặng, sau đó ít tháng, ngài quyết định chọn con đường của Phanxicô. Lúc ấy vào năm 1220: Antôn đã chịu chức linh mục và được chấp thuận cho chuyển Dòng theo lời ngài xin.
Sức mạnh điều ngài chọn lựa dường như vang vọng lại những lời Phanxicô là người đã nói “bỏ lại mọi sự thuộc về thế gian”. Antôn từ giã một cộng đoàn có thể đã hướng dẫn và bảo vệ ngài, để tiến bước ra ngoài gặp gỡ với thế giới. Và số phận dành cho ngài vẫn chưa có gì rõ ràng. Giống như Phanxicô trước đó. Trước hết, Antôn cũng đã hướng mình tới việc đi châu Phi để bỏ mình chịu tử đạo. Nhưng tương tự như Phanxicô, ngài bị buộc phải từ bỏ dự định của ngài: bệnh tật đã giữ chân Antôn lại và buộc ngài phải trở về, khi một cơn bão thổi dạt chiếc thuyền của ngài tới Sicily. Từ đó, người anh em ngoại kiều đã cuốc bộ tới Átxidi gặp Phanxicô và đã tham dự Tu nghị Chiếu. Và như thế, ngài đã biết tới quê hương thứ hai của ngài mà không hề ý thức được điều ấy. Thực lạ lùng, các Thánh là những người không thuộc về bất cứ một đất nước nào, lại thuộc về mảnh đất nơi các ngài lan tỏa đức tin, chẳng hạn như Phêrô đến tận Rôma, Giacôbê đến tận Compostela và Antôn đến tận nước Ý (cho đến khắp cùng thế giới).
Tại Átxidi, không hề có ai để ý tới thánh nhân – điều này chứng tỏ cho thấy sự khiêm tốn sâu sa của ngài. Tiềm tàng trong con người ngài là những phẩm chất về mặt tri thức văn hóa và tài giảng thuyết. Tuy nhiên, ngài không che dấu tư cách linh mục của ngài. Ngài được sai tới Ẩn viện Montepaolo. Khi ấy là năm 1221 và Antôn vẫn chưa biết Thiên Chúa muốn điều gì cho ngài. Ngài chỉ biết Thiên Chúa không muốn ngài ở lại Ma-rốc. Có lẽ ngài đã nghĩ rằng Thiên Chúa mạc khải cho ngài được gặp gỡ Phanxicô: nhưng trước đó, Phanxicô không hề biết tới Antôn mãi cho tới sau này Phanxicô đã nói một cách dịu dàng và tự hào về thánh nhân là: “Anh Antôn, Giám mục của tôi”. Tại Montepaolo, ngài cầu nguyện, phục vụ và chờ đợi. Trong thực tế, Ẩn viện đúng là thời gian chuẩn bị cho sự bộc lộ đặc biệt của ngài và cho công việc giảng thuyết. Một ngày nọ, ngài phải thay thế anh Bề trên trong cuộc họp với các anh em Đa minh và lần đầu tiên miệng lưỡi được Chúa chúc phúc của ngài đã manh động. Từ đó trở đi, Antôn được dành cho việc giảng thuyết và dạy học. Như được thấy trước, nên Phanxicô đã không do dự ban phép cần thiết. Người anh em Bồ-đào-nha đã mang sự phong phú trong nền văn hóa của ngài đến cho Hội Dòng và chứng tỏ cho thấy ngài là một nhà học thuật về Phúc âm: nghĩa là từ kho tàng được con tim tìm thấy, ngài đã trưng ra cho mọi người nhìn thấy được điều mới cũ.
Lời ngài rao giảng trải rộng tại miền Bắc nước Ý và tại miền Nam nước Pháp là nơi đang bị lạc giáo tàn phá và cùng lúc, trong tư cách là Tỉnh Phục vụ, ngài theo đuổi sự tiến triển của Hội Dòng đang phải đối diện với cơn khủng hoảng đầu tiên. Giống như tại Coimbra, ngài thấy mình đứng giữa hai phe phái đối kháng, nhưng bây giờ mối đe dọa đã hoàn toàn khác. Đúng như cuộc tranh cãi đã đổi thay, khiến cho Antôn cũng trở nên chín chắn và chắc chắn hơn về bản thân ngài, đến nỗi trong số các Bề trên, ngài được chọn làm người đại diện để mang các vấn đề đó trình lên cho Đức Giáo hoàng và để tìm ra giải pháp cho các vấn đề. Phanxicô đã giữ lời hứa: ngài đã đem Antôn đến với mọi người để tìm lại sự tự do và sự tháo gỡ. Và như điều vẫn luôn xảy đến cho các Thánh, đó là người ta lại bu quanh lấy ngài, lôi kéo ngài tứ phía, lúc còn đang sống cũng như sau khi chết.
Khi Phanxicô đã qua đời, dường như thánh nhân đã truyền lại cho Antôn không chỉ là một di sản linh đạo khổng lồ để phát triển và làm cho phong phú, nhưng cũng còn là một tặng phẩm cần thiết cho nhân loại: đó là quà tặng các phép lạ. Khi Antôn qua đời, tiêu hao vì mệt mỏi, thì giữa những kẻ muốn sở hữu các kỷ vật của người chết đã nổ ra một cuộc Thánh Chiến xoay quanh các kỷ vật đó. Chỉ nhờ có sự can thiệp của một vị Tỉnh Phục vụ mới có thể tránh khỏi điều tồi tệ xảy ra. Nhưng vào một ngày kia những phúc lành ân sủng trọng thể của kẻ quá cố đã tuôn đổ xuống trên hết thảy mọi người. Từ Pađôva, tiếng tăm của đấng thánh chữa lành đã trải rộng ra khắp cả nước Ý và trên thế giới.
Để chứng minh cho điều tôi nói, thì đây một phụ nữ theo đạo Tin lành đã nói cho tôi biết một bí mật. Bà ta nói: “Vấn đề đại kết ư? Ồ ... tôi không thích Đức Giáo hoàng của chị. Và sau nữa, là tất cả mọi chuyện liên quan tới Đức Mẹ. Nhưng tôi lại cầu nguyện với Thánh Antôn. Vâng, tôi đã cầu nguyện với Thánh Antôn. Nhưng lý do vì sao, tôi cũng chẳng biết”.
Clara d’Esposito
(CIOFS Bulletin, 1995, N. 2 – Chiều ofm chuyển ngữ)
Theo: Tỉnh Dòng Thánh Phanxicô Việt nam
Không có nhận xét nào: