Lamhong - Trong hai ngày 16-17/02/2012, tại Trung tâm mục vụ tổng giáo phận Huế, Ủy Ban Công Lý Hòa Bình Việt Nam đã tổ chức thành công đợt tập huấn cho các thành viên Ủy Ban Công Lý Hòa Bình các giáo phận thuộc tổng giáo phận Huế. Đây là địa điểm cuối cùng trong đợt I mà UBCLHB Việt Nam triển khai chương trình phổ biến Giáo huấn xã hội Công giáo và hội thảo nhằm xây dựng Quy chế cũng như kiện toàn cơ cấu tổ chức các cấp của Ủy ban.
Tham dự đợt tập huấn có 63 tham dự viên chính thức đến từ năm giáo phận: Đà Nẵng 8 người, Quy Nhơn 5 người, Kontum 8 người, Buôn Mê Thuột 3 người, Nha Trang 4 người, và Huế 35 người. Trong đó, có 15 Linh mục, 15 nữ tu, 3 chủng sinh và 30 giáo dân. Ngoài ra còn có một vị khách đến từ Ban tôn giáo chính phủ, một đại diện đến từ Ban tôn giáo tỉnh Thừa Thiên Huế và nhiều tham dự viên không chính thức cũng đã đến tham gia học hỏi với khóa tập huấn. Thực tế lượng người tham gia tập huấn này đã vượt quá dự tính của Ban tổ chức, nhất là so với số lượng tham dự viên mà UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cho phép ban đầu là 10 người. Kỳ tập huấn còn vinh dự được sự hiện diện quý báu và phát biểu quan trọng của Đức Cha Fx. Nguyễn Thanh Hồng, Giám mục phụ tá của tổng giáo phận Huế, đến tham dự phần khai mạc và bế mạc.
Cùng một chương trình và nội dung đã được thực hiện tại hai địa điểm là Tổng giáo phận thành phố Hồ Chí Minh ngày 13-14/12/2011 và Tổng giáo phận Hà Nội, tại TGM Thanh Hóa ngày 13-14/02/2012. Dĩ nhiên, nhiều vấn đề đã được điều chỉnh để phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương và bối cảnh hiện tại của Việt Nam. Thông qua việc đào sâu tìm hiểu giáo huấn xã hội Công giáo, Ban tổ chức cố gắng vạch ra một phương thế loan báo Tin Mừng bằng việc dấn thân trong các hoạt động phong phú của Ủy Ban Công Lý và Hòa Bình Việt Nam, một Ủy ban vừa mới thành lập của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam, trực thuộc Hội Đồng Giáo Hoàng về Công Lý và Hòa Bình của Giáo hội Công giáo hoàn vũ.
Trong phần khai mạc, Đức Giám Mục Phaolô Nguyễn Thái Hợp, chủ tịch UBCLHB Việt Nam, đã khẳng định mục đích và sứ vụ của UBCLHBVN là cổ võ công lý và hòa bình trong xã hội Việt Nam theo ánh sáng Tin Mừng và Giáo huấn xã hội Công giáo. Theo Ngài: “…Lấy Giáo Huấn Xã Hội Công Giáo làm nền tảng cho mọi hoạt động, UBCLHBVN sẽ tiếp cận với những vấn đề quan trọng cơ bản của con người như nhân quyền, công bằng, hòa bình… nhưng không nhằm thay thế hoặc làm thay chính quyền dân sự, mà muốn cùng với họ và mọi người tham gia vào việc thăng tiến đời sống con người cách toàn diện như phát biểu của Đức Thánh Cha Bênêđíctô XVI với Hội Đồng Giám Mục Việt Nam trong chuyến Ad Limina năm 2010 là “đối thoại thẳng thắn, cộng tác chân thành”. Đợt tập huấn này là công việc đầu tiên giúp các Linh mục, Tu sĩ và Giáo dân đào sâu học hỏi để từng bước tìm cách quảng bá và thực thi Giáo huấn xã hội Công giáo, nhằm góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn”.
Cùng một ý hướng đó, Đức Cha phụ tá Fx Nguyễn Thanh Hồng đã khẳng định con người là con đường của Giáo hội, vì con người được tạo dựng nên giống hình ảnh của Thiên Chúa, nên mọi hoạt động của Giáo hội cũng chỉ nhằm phát triển con người toàn diện cả hai phần hồn và xác, con người trong ơn gọi làm con Thiên Chúa.
Để bắt đầu các tham luận quan trọng của đợt tập huấn, Lm Antôn Nguyễn Ngọc Sơn, tổng thư ký UBCLHBVN đã trình phác họa bức tranh xã hội Việt Nam hiện nay với thực trạng con người đang đau khổ và tàn tạ như thế nào, con đường của xã hội đang bị tàn phá, hủy hoại, cong queo, lồi lõm, xấu xí như thế nào (1), nhằm giúp mọi người có chất liệu suy tư khi nghiên cứu Giáo huấn xã hội Công giáo. Tất cả đang cần được mọi người đem hết ân phúc Chúa ban để cộng tác xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn, ít là không đi ngược quy luật phát triển và luật pháp quốc tế.
Tiếp theo, chương trình được trãi dài trong suốt hai ngày là 9 tham luận quan trọng, xen kẻ là thảo luận đúc kết. Thứ nhất, Đức Cha chủ tịch UBCLHBVN đã giới thiệu những nét khái quát nhất của Hội Đồng Giáo Hoàng về Công lý và Hòa Bình, như nguồn gốc, mục đích, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức, hoạt động, phương pháp và các vấn đề liên quan. Tất cả nhằm thực thi Công bằng xã hội, Hòa bình và Nhân quyền trong mọi hoàn cảnh của xã hội, theo định hướng của Tin Mừng và Giáo huấn xã hội của Giáo hội Công Giáo(2).
Thứ hai, Lm Giuse Maria Lê Quốc Thăng, UBCLHB tổng giáo phận thành phố Hồ Chí Minh, đã trình bày rất ngắn gọn và đầy đủ khái quát về cuốn Tóm lược học thuyết xã hội của Giáo hội Công giáo, tài liệu chính thức làm căn cứ cho mọi suy tư và học hỏi của UBCLHBVN. Tài liệu này gồm III phần, với 12 chương, cùng với phần mở đầu và kết luận, đã giúp các tham dự viên có một cái nhìn chính xác và toàn diện về những giáo huấn xã hội của Giáo hội, trong đó, con người là khởi điểm và kết thúc mọi hoạt động kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội(3).
Thứ ba, như là một bài tham luận, Lm Antôn Nguyễn Ngọc Sơn đã tổng kết hoạt động của UBCLHBVN trong năm đầu tiên hoạt động và trình bày chương trình hành động năm 2012 của Ủy ban. Đây thực sự là những kinh nghiệm làm được hoặc chưa sau một năm ra đời và hoạt động với những thuận lợi, khó khăn và thách đố to lớn. Nó một lần nữa giúp hình dung được đường hướng hoạt động của Ủy ban trong bối cảnh xã hội Việt Nam, đồng thời kêu gọi mọi người góp ý để hoàn thiện(4).
Thứ tư, Lm Ernest Nguyễn Văn Hưởng, nguyên giám đốc đại chủng viện Giuse Sài Gòn, trình bày Nguyên tắc nhân vị, một trong những nguyên tắc chủ đạo của giáo huấn xã hội Công giáo. Điều đó phát xuất từ việc con người được Thiên Chúa tạo dựng theo hình ảnh của Người và được đặt làm chủ mọi tạo vật trên trái đất để cai trị và sử dụng chúng mà ngợi khen Thiên Chúa. Nguyên tắc này đòi hỏi xã hội phải tôn trọng tuyệt đối các quyền con người bằng cách đẩy mạnh công lý và hòa bình, đưa ánh sáng và men Tin Mừng thâm nhập mọi cảnh vực của xã hội, điều này phần nào đã được thể hiện trong bản tuyên ngôn quốc tế về nhân quyền của Liên hiệp quốc(5).
Thứ năm, nữ tu Maria Trần Thị Thanh Lương, trình bày Ba nguyên tắc: Công ích, Bổ trợ, Liên đới theo Giáo huấn xã hội Công giáo. Đây không chỉ là ba nguyên tắc quan trọng giúp xã hội hiện đại liên kết thực thi các chương trình quốc gia và quốc tế, mà đặc biệt đã trở thành tiêu chuẩn cơ bản để định hướng, lượng giá và phê phán các chính sách chính trị, kinh tế và xã hội của quốc tế, quốc gia hay bất cứ tổ chức nào. Và như là hệ quả của việc thực thi ba nguyên tắc này là nguyên tắc ưu tiên chọn lựa người nghèo, nhằm đảm bảo công bằng xã hội và phát triển bền vững(6).
Thứ sáu, ông Gioan Phêrô Tạ Đình Vui trình bày tham luận Gia đình là tế bào đem sự sống cho xã hội, giới thiệu chương V trong bản Tóm lược giáo huấn xã hội Công giáo. Với kinh nghiệm đầy xác tín của mình, khởi từ nguồn gốc, bản chất, đặc tính và vị thế của gia đình trong đời sống xã hội, gia đình phải được đặt trên xã hội và quốc gia, vì gia đình không hiện hữu cho xã hội hay quốc gia nhưng xã hội hay quốc gia hiện hữu cho gia đình. Gia đình có những quyền lợi bất khả xâm phạm, và những quyền lợi ấy được coi là chính đáng, do bản tính con người, chứ không do Nhà nước nhìn nhận(7).
Thứ bảy, Lm Giuse Maria Lê Quốc Thăng trình bày tham luận Sự dấn thân của các tín hữu giáo dân theo Giáo huấn xã hội Công giáo. Tác giả đã diễn giải chương 5 cuốn Tóm lược học thuyết xã hội Công giáo về hoạt động của các tín hữu. Theo đó, nhiệm vụ của tín hữu giáo dân là tìm kiếm nước Thiên Chúa ngang qua những công việc trần thế và sắp đặt chúng theo các giá trị Tin Mừng để thực hiện. Cụ thể, họ được mời gọi là chứng nhân Tin Mừng trong mọi cảnh vực của cuộc sống, mà nổi bật là phục vụ con người, phục vụ trong lĩnh vực văn hóa, kinh tế và chính trị. Trong mọi hoàn cảnh, người tín hữu giáo dân phải theo sự chỉ dẫn của Giáo hội trong từng thời kỳ, vì dĩ nhiên là Giáo lý luôn không thay đổi nhưng thực tế xã hội lại có nhiều biến động, do đó, phương thức và nhiệm vụ trước mắt cần được điều chỉnh cho thích hợp(8).
Thứ tám, Đức Cha chủ tịch Ủy ban, một chuyên viên kinh tế xã hội quốc tế, trình bày Giáo huấn xã hội Công giáo với nền kinh tế thị trường. Bằng việc phân tích một cách khách quan vai trò của thị trường tự do cũng như những giới hạn vốn có của nó, tác giả đã khẳng định thị trường tự do không phải là thuốc thần trị bách bệnh, nhưng cho đến nay, không thể phát triển nếu không có thị trường tự do. Vì thế, để có thể phát triển bền vững tức là tăng trưởng nhanh về kinh tế, đồng thời vẫn không có những băng hoại về xã hội và luân lý, đòi hỏi phải biết kết hợp chặt chẽ giữa thị trường, nhà nước và xã hội dân sự. Điều này được các chuyên gia kinh tế gọi là sự kết hợp giữa ba bàn tay: bàn tay vô hình của thị trường, bàn tay pháp lý của nhà nước và bàn tay liên đới của xã hội dân sự(9).
Thứ chín, tham luận cuối cùng tại kỳ tập huấn này là Giáo huấn xã hội Công giáo và việc xây dựng nền văn minh tình yêu nơi người Việt Nam của Lm Nguyễn Ngọc Sơn. Đây được coi là mục đích cuối cùng của khóa tập huấn, của việc học hỏi Giáo huấn xã hội Công giáo, của mọi nỗ lực mà UBCLHBVN nói riêng, Hội Đồng Giám Mục Việt Nam nói chung hướng đến trong việc sống Phúc Âm giữa lòng dân tộc và tranh đấu cho công lý hòa bình ngự trị. Khởi từ ý nghĩa của nền văn minh tình yêu theo Giáo huấn xã hội Công giáo và các yếu tố thuộc về tâm thức người Việt cũng như tiến trình lịch sử phát triển của xã hội Việt Nam, tác giả đã đưa ra sơ đồ xây dựng nền văn minh tình yêu và sự sống cho con người Việt Nam hôm nay(10).
Trong buổi cuối của kỳ tập huấn, ban tổ chức đã dành thời gian để các nhóm thảo luận riêng (theo sự phân nhóm của ban tổ chức) về hai nội dung: Góp ý xây dựng dự thảo quy chế UBCLHBVN và chương trình hành động năm 2012 của Ủy ban. Các nhóm đã làm việc rất sôi nỗi và hiệu quả, đồng thời đúc kết thành văn bản để trình bày trong giờ thảo luận chung cuối buổi.
Cuối cùng là phần đúc kết mọi hoạt động và nghi thức bế mạc kỳ tập huấn. Rất nhiều ý kiến góp ý đã được các nhóm lần lượt trình bày cho Ban tổ chức, nhằm hoàn thiện dự thảo quy chế đồng thời có những hành động cụ thể để đáp ứng nhu cầu cấp bách của xã hội Việt Nam hiện tại, như vấn đề đất đai và chính sách đất đai của Nhà nước, vấn đề quyền tự do tôn giáo, vấn đề nhân quyền, vấn đề tài nguyên thiên nhiên và môi trường, vấn đề công bằng xã hội, bảo vệ người tiêu dùng và người lao động… Ban tổ chức đã cám ơn và ghi nhận tất cả các góp ý quý báu đó để cố gắng thực hiện, đồng thời xin mọi người tiếp tục góp ý xây dựng cho Ủy ban trong thời gian tới thông qua mạng lưới truyền thông.
Sau lời cám ơn và ghi nhận sự thành công và ích lợi của kỳ tập huấn mà Đức Cha Phụ Tá tổng giáo phận Huế phát biểu, Đức Cha Chủ Tịch UBCLHBVN cũng là trưởng ban tổ chức kỳ tập huấn, đã cám ơn sự giúp đỡ tận tình của Tổng Giáo Phận Huế thông qua Đức Tổng Giám Mục, Đức Cha Phụ Tá, Cha Trưởng ban UBCLHB tổng giáo phận Huế, cha Giám đốc trung tâm mục vụ và hết mọi người đã cộng tác cho kỳ tập huấn được diễn ra tốt đẹp. Lời cám ơn đó được gửi đến cách đặc biệt với Quý Đức Cha của các giáo phận trong tổng giáo phận Huế và các thành viên UBCLHB các giáo phận đó. Ngài kêu gọi UBCLHB các giáo phận nhạy cảm hơn với những vấn đề về công lý và hòa bình để chủ động thực thi Giáo huấn xã hội Công giáo tùy thuộc hoàn cảnh địa phương, đồng thời xin báo cáo cho UBCLHB trung ương được biết để hiệp thông cầu nguyện và cộng tác thực hiện. Đức Cha chủ tịch cũng mời gọi các tham dự viên coi những nội dung của kỳ tập huấn này như là phần dẫn nhập để tiếp tục đào sâu nghiên cứu Giáo huấn xã hội Công giáo, hầu có thể phổ biến cho người khác và triển khai thực hiện hiệu quả. Kỳ tập huấn kết thúc bởi âm vang lời cầu nguyện trong Kinh Hòa Bình, đặt tất cả dưới sự bảo trợ của Mẹ La Vang, hy vọng Tin Mừng sẽ được loan báo mạnh mẽ hơn theo cách thế của Giáo huấn xã hội Công giáo, ngang qua việc dấn thân trong các hoạt động của Ủy Ban Công Lý Hòa Bình Việt Nam.
Huế, 18/02/2012
Tân Lập
Nguồn: lamhong.org
Không có nhận xét nào: