Vũ Hoàng, RFA - 17.8.2013: Hôm 16/8, đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam ông David Shear tiếp xúc với cộng đồng người Việt tại vùng Hoa Thịnh Đốn, tại tư gia bác sỹ Nguyễn Quốc Quân. Trong buổi gặp mặt này, ngoài những vấn đề như dân chủ, nhân quyền trong nước, các vấn đề khác trong mối quan hệ song phương giữa 2 quốc gia cũng được người Mỹ gốc Việt rất quan tâm như: hiệp định TPP, buôn bán vũ khí sát thương hay cho nhận con nuôi.
Vũ Hoàng: Trước hết xin cám ơn ông đã dành thời gian cho cuộc phỏng vấn với đài RFA hôm nay. Thưa ông, hiện tại Hoa Kỳ đang cân nhắc việc dỡ bỏ cấm vận bán vũ khí sát thương cho Việt Nam. Ông có thể cho biết tiến trình này hiện giờ ra sao rồi?
ĐS David Shear: Những cuộc hội đàm với phía Việt Nam thực sự chưa có nhiều tiến triển, khi chủ đề này được đưa ra, thì cơ bản chúng tôi nói rằng, để ủng hộ cho chuyện dỡ bỏ buôn bán vũ khí sát thương, chúng tôi cần phải thấy những tiến bộ về vấn đề nhân quyền ở Việt Nam. Điều này thật đơn giản, đó là những gì mà các cuộc đàm phán ngoại giao đến nay có được. Tôi cho rằng sẽ vẫn còn mất nhiều thời gian hơn nữa để có thêm gì mới trong các cuộc trao đổi giữa đôi bên.
Vũ Hoàng: Trong trường hợp lệnh cấm vận được bãi bỏ, thì loại vũ khí nào sẽ được bán sang Việt Nam?
ĐS David Shear: Chúng tôi không biết, chúng tôi không biết phía Việt Nam cần loại nào, chúng tôi cũng không biết loại nào chúng tôi nên bán hay có thể bán. Như tôi trình bày, các cuộc đàm phán vẫn còn ở giai đoạn đầu, vẫn mới chỉ là giai đoạn sơ khởi mà thôi. Vì vậy, tôi nhắc lại, chắc chắn sẽ còn mất nhiều thời gian hơn nữa để có thêm những chi tiết hơn.
Vũ Hoàng: Trong trường hợp Việt Nam đồng ý thả toàn bộ các tù nhân chính trị, thì quan điểm của Hoa Kỳ về việc cấp quy chế tị nạn cho những người này sẽ ra sao?
ĐS David Shear: Chúng tôi đã khẳng định rất mạnh mẽ rằng chúng tôi muốn các tù nhân chính trị phải được thả, và chuyện gì xảy ra đối với các tù nhân này sau khi được thả thì thực sự tùy vào từng hoàn cảnh. Chúng tôi sẽ phải cân nhắc các hoàn cảnh này là như thế nào trước khi có những quyết định tiếp sau, chẳng hạn như cấp quy chế tị nạn chính trị.
Vũ Hoàng: Theo ông bao giờ các vòng đàm phán giữa VN và Hoa Kỳ sẽ kết thúc?
ĐS David Shear: Tổng thống Obama và các nước đối tác đàm phán TPP hồi năm ngoái công bố rằng mục tiêu để kết thúc đàm phán giữa các đối tác về vấn đề khu vực mậu dịch tự do sẽ vào cuối năm nay.
Vũ Hoàng: Hiện tại, Việt Nam chỉ có Tổng Liên đoàn lao động trực thuộc Chính phủ là cơ quan đại diện duy nhất cho người lao động, vậy quan điểm của chính phủ Hoa Kỳ về việc có hay không nên có thành lập các nghiệp đoàn không thuộc chính phủ của Việt Nam?
ĐS David Shear: Lao động là một chương trong Hiệp định đối tác Xuyên Thái Bình Dương TPP, đây là một dự thảo hiệp định, chúng tôi kỳ vọng là chương này sẽ đặt ra những tiêu chuẩn rất cao, và chúng tôi cũng rất cẩn trọng đặc biệt là với vấn đề tự do lập hội. Chắc chắn chúng tôi sẽ không dễ dãi đối với Việt Nam về vấn đề lao động trong việc đàm phán cho hiệp định TPP, đây hẳn là một chương khó khăn khi đàm phán.
Vũ Hoàng: Mới đây, khi trả lời báo chí trong nước, ông có nói đại ý rằng cách tốt nhất để VN đạt được cơ chế thị trường là hai bên kết thúc thành công các vòng đàm phán, ông có thể nói rõ hơn tại sao như vậy?
ĐS David Shear: Cơ chế kinh tế thị trường là một vấn đề quan trọng đối với phía Việt Nam, chúng tôi nói với Việt Nam rằng cách tốt nhất để giải quyết vấn đề của kinh tế thị trường là đặt trong bối cảnh của một thỏa thuận về quan hệ Đối tác Xuyên Thái Bình Dương. Vì thế, khi chúng tôi có một thỏa thuận trên văn bản của TPP, chúng tôi sẽ xem xét cơ chế kinh tế thị trường. Tôi sẽ không vội xét đoán kết quả của các cuộc thương thảo.
Vũ Hoàng: Câu hỏi cuối cùng thưa ông, hiện tại, vấn đề cho nhận con nuôi giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đang bị chững lại, quan điểm của ông về vấn đề cho nhận con nuôi giữa 2 nước trong thời gian sắp tới sẽ ra sao?
ĐS David Shear: Vấn đề con nuôi Việt Nam là mối quan hệ cho nhận con nuôi rất quan trọng. Chúng tôi dừng chương trình nhận con nuôi từ Việt Nam vào năm 2009 vì chúng tôi quan ngại về vấn đề cho con nuôi được giải quyết từ phía Việt Nam. Kể từ đó đến nay, Việt Nam đang nỗ lực để cải thiện các thủ tục, Việt Nam thành công tuân thủ Công Ước Hague về cho nhận con nuôi. Tôi rất hi vọng trong tương lai gần Hoa Kỳ sẽ bắt đầu xóa bỏ lệnh cấm với chương trình cho nhận con nuôi với các em có nhu cầu đặc biệt. Và qua thời gian, chúng tôi sẽ tiếp tục xem xét vấn đề trên diện rộng hơn, cả Hoa Kỳ và Việt Nam hiện đang làm việc chặt chẽ với nhau trên phương diện Công Ước Hague, và khi chúng tôi thấy Việt Nam có cải thiện, thì chúng tôi sẽ xem xét những gì đang làm với vấn đề nhận con nuôi từ Việt Nam.
Vũ Hoàng: Thay mặt thính giả đài RFA, xin chân thành cám ơn ông đã dành cho chúng tôi cuộc phỏng vấn đặc biệt này!
Vũ Hoàng: Trước hết xin cám ơn ông đã dành thời gian cho cuộc phỏng vấn với đài RFA hôm nay. Thưa ông, hiện tại Hoa Kỳ đang cân nhắc việc dỡ bỏ cấm vận bán vũ khí sát thương cho Việt Nam. Ông có thể cho biết tiến trình này hiện giờ ra sao rồi?
ĐS David Shear: Những cuộc hội đàm với phía Việt Nam thực sự chưa có nhiều tiến triển, khi chủ đề này được đưa ra, thì cơ bản chúng tôi nói rằng, để ủng hộ cho chuyện dỡ bỏ buôn bán vũ khí sát thương, chúng tôi cần phải thấy những tiến bộ về vấn đề nhân quyền ở Việt Nam. Điều này thật đơn giản, đó là những gì mà các cuộc đàm phán ngoại giao đến nay có được. Tôi cho rằng sẽ vẫn còn mất nhiều thời gian hơn nữa để có thêm gì mới trong các cuộc trao đổi giữa đôi bên.
Vũ Hoàng: Trong trường hợp lệnh cấm vận được bãi bỏ, thì loại vũ khí nào sẽ được bán sang Việt Nam?
ĐS David Shear: Chúng tôi không biết, chúng tôi không biết phía Việt Nam cần loại nào, chúng tôi cũng không biết loại nào chúng tôi nên bán hay có thể bán. Như tôi trình bày, các cuộc đàm phán vẫn còn ở giai đoạn đầu, vẫn mới chỉ là giai đoạn sơ khởi mà thôi. Vì vậy, tôi nhắc lại, chắc chắn sẽ còn mất nhiều thời gian hơn nữa để có thêm những chi tiết hơn.
Vũ Hoàng: Trong trường hợp Việt Nam đồng ý thả toàn bộ các tù nhân chính trị, thì quan điểm của Hoa Kỳ về việc cấp quy chế tị nạn cho những người này sẽ ra sao?
ĐS David Shear: Chúng tôi đã khẳng định rất mạnh mẽ rằng chúng tôi muốn các tù nhân chính trị phải được thả, và chuyện gì xảy ra đối với các tù nhân này sau khi được thả thì thực sự tùy vào từng hoàn cảnh. Chúng tôi sẽ phải cân nhắc các hoàn cảnh này là như thế nào trước khi có những quyết định tiếp sau, chẳng hạn như cấp quy chế tị nạn chính trị.
Vũ Hoàng: Theo ông bao giờ các vòng đàm phán giữa VN và Hoa Kỳ sẽ kết thúc?
ĐS David Shear: Tổng thống Obama và các nước đối tác đàm phán TPP hồi năm ngoái công bố rằng mục tiêu để kết thúc đàm phán giữa các đối tác về vấn đề khu vực mậu dịch tự do sẽ vào cuối năm nay.
Vũ Hoàng: Hiện tại, Việt Nam chỉ có Tổng Liên đoàn lao động trực thuộc Chính phủ là cơ quan đại diện duy nhất cho người lao động, vậy quan điểm của chính phủ Hoa Kỳ về việc có hay không nên có thành lập các nghiệp đoàn không thuộc chính phủ của Việt Nam?
ĐS David Shear: Lao động là một chương trong Hiệp định đối tác Xuyên Thái Bình Dương TPP, đây là một dự thảo hiệp định, chúng tôi kỳ vọng là chương này sẽ đặt ra những tiêu chuẩn rất cao, và chúng tôi cũng rất cẩn trọng đặc biệt là với vấn đề tự do lập hội. Chắc chắn chúng tôi sẽ không dễ dãi đối với Việt Nam về vấn đề lao động trong việc đàm phán cho hiệp định TPP, đây hẳn là một chương khó khăn khi đàm phán.
Vũ Hoàng: Mới đây, khi trả lời báo chí trong nước, ông có nói đại ý rằng cách tốt nhất để VN đạt được cơ chế thị trường là hai bên kết thúc thành công các vòng đàm phán, ông có thể nói rõ hơn tại sao như vậy?
ĐS David Shear: Cơ chế kinh tế thị trường là một vấn đề quan trọng đối với phía Việt Nam, chúng tôi nói với Việt Nam rằng cách tốt nhất để giải quyết vấn đề của kinh tế thị trường là đặt trong bối cảnh của một thỏa thuận về quan hệ Đối tác Xuyên Thái Bình Dương. Vì thế, khi chúng tôi có một thỏa thuận trên văn bản của TPP, chúng tôi sẽ xem xét cơ chế kinh tế thị trường. Tôi sẽ không vội xét đoán kết quả của các cuộc thương thảo.
Vũ Hoàng: Câu hỏi cuối cùng thưa ông, hiện tại, vấn đề cho nhận con nuôi giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đang bị chững lại, quan điểm của ông về vấn đề cho nhận con nuôi giữa 2 nước trong thời gian sắp tới sẽ ra sao?
ĐS David Shear: Vấn đề con nuôi Việt Nam là mối quan hệ cho nhận con nuôi rất quan trọng. Chúng tôi dừng chương trình nhận con nuôi từ Việt Nam vào năm 2009 vì chúng tôi quan ngại về vấn đề cho con nuôi được giải quyết từ phía Việt Nam. Kể từ đó đến nay, Việt Nam đang nỗ lực để cải thiện các thủ tục, Việt Nam thành công tuân thủ Công Ước Hague về cho nhận con nuôi. Tôi rất hi vọng trong tương lai gần Hoa Kỳ sẽ bắt đầu xóa bỏ lệnh cấm với chương trình cho nhận con nuôi với các em có nhu cầu đặc biệt. Và qua thời gian, chúng tôi sẽ tiếp tục xem xét vấn đề trên diện rộng hơn, cả Hoa Kỳ và Việt Nam hiện đang làm việc chặt chẽ với nhau trên phương diện Công Ước Hague, và khi chúng tôi thấy Việt Nam có cải thiện, thì chúng tôi sẽ xem xét những gì đang làm với vấn đề nhận con nuôi từ Việt Nam.
Vũ Hoàng: Thay mặt thính giả đài RFA, xin chân thành cám ơn ông đã dành cho chúng tôi cuộc phỏng vấn đặc biệt này!
Không có nhận xét nào: