VRNs - 11.12.2013: Washington DC, USA – Các tổ chức Phí chính phủ lại lên tiếng, kêu gọi Tòa án tối cao trả tự do cho luật sư Lê Quốc Quân với những mệnh đề cụ thể:
“Thứ nhất, bản thân bản án ngày 2 tháng 10 năm 2013 là không nhất quán. Tòa yêu cầu Công ty của ông Quân – Công ty TNHH Giải pháp Việt Nam – phải trả tiền phạt. Điều đó cho thấy rằng tội “trốn thuế” về mặt pháp lý là bị quy cho Công ty của ông Quân chứ không phải cho cá nhân ông Quân. Luật doanh nghiệp của Việt Nam có một nguyên tắc căn bản, là công ty có tư cách độc lập và riêng biệt với giám đốc công ty. Do cá nhân ông Quân không phải chịu trách nhiệm về tội “trốn thuế” quy cho Công ty của ông theo bản án ngày 2 tháng 10 năm 2013, nên ông Quân cần được trắng án.
Thứ hai, các tổ chức ký tên trong thư này muốn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ nhà nước pháp quyền. Phán quyết của Quý Tòa đối với kháng cáo của ông Quân sẽ gửi một tín hiệu quan trọng đến cộng đồng quốc tế về việc Việt Nam có thực hiện nguyên tắc này hay không.
Thứ ba, điều tối quan trọng là tại phiên phúc thẩm, Quý Tòa hãy đảm bảo quyền được xét xử công bằng của ông Quân theo Điều 14 ICCPR. Việt Nam là một nước tham gia ký kết ICCPR, và nghĩa vụ giữ gìn và đảm bảo quyền này là nghĩa vụ của tất cả các nhánh quyền lực trong chính quyền, trong đó có cả nhánh tư pháp. Giờ đây, khi Việt Nam đã vừa trúng cử vào Hội đồng Nhân quyền LHQ, cộng đồng quốc tế sẽ theo sát kháng cáo của ông Quân với sự quan tâm lớn hơn trước. Quyết định của Quý Tòa đối với kháng cáo của ông Quân sẽ gửi đến cho cộng đồng quốc tế một tín hiệu đo lường mức độ Việt Nam tôn trọng các tiêu chuẩn quốc tế về nhân quyền”.
—–
Kính gửi: Chánh án Tòa Phúc thẩm, Tòa án Nhân dân Tối cao
262 phố Đội Cấn
Ba Đình, Hà Nội, Việt Nam
Fax: +8408048524
Ngày 10 tháng 12 năm 2013
Đồng kính gửi:
1) Ngài Nguyễn Tấn Dũng, Thủ tướng nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam
2) Ngài Trương Hòa Bình, Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao Việt Nam
3) Ngài Franz Jessen, Đại sứ Phái đoàn Liên Hiệp Âu Châu tại Việt Nam
4) Ngài Hugh Borrowman, Đại sứ Úc tại Việt Nam
5) Ngài Antony Stokes, Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam
6) Ngài David Devine, Đại sứ Canada tại Việt Nam
7) Ngài Jean-Noël Poirier, Đại sứ Cộng hòa Pháp tại Việt Nam
8) Ngài Joop Scheffers, Đại sứ Hà Lan tại Việt Nam
9) Ngài David Shear, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam
Về việc: Các vấn đề pháp lý củng cố cho kháng cáo của ông Lê Quốc Quân đối với tội danh “Trốn thuế”
Thưa Ngài Chánh án Tòa Phúc thẩm,
Các tổ chức ký tên trong thư này mong muốn bày tỏ sự ủng hộ dành cho kháng cáo của ông Lê Quốc Quân đối với bản án gần đây áp đặt lên ông vì tội trốn thuế. Qua đây, chúng tôi muốn nhấn mạnh bốn vấn đề pháp lý củng cố cho kháng cáo của ông Quân, mà chúng tôi hy vọng Quý Tòa sẽ xem xét cả bốn vấn đề khi ra phán quyết về kháng cáo của ông Quân.
Thứ nhất, bản thân bản án ngày 2 tháng 10 năm 2013 là không nhất quán. Tòa yêu cầu Công ty của ông Quân – Công ty TNHH Giải pháp Việt Nam – phải trả tiền phạt. Điều đó cho thấy rằng tội “trốn thuế” về mặt pháp lý là bị quy cho Công ty của ông Quân chứ không phải cho cá nhân ông Quân. Luật doanh nghiệp của Việt Nam có một nguyên tắc căn bản, là công ty có tư cách độc lập và riêng biệt với giám đốc công ty. Do cá nhân ông Quân không phải chịu trách nhiệm về tội “trốn thuế” quy cho Công ty của ông theo bản án ngày 2 tháng 10 năm 2013, nên ông Quân cần được trắng án.
Thứ hai, các tổ chức ký tên trong thư này muốn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ nhà nước pháp quyền. Phán quyết của Quý Tòa đối với kháng cáo của ông Quân sẽ gửi một tín hiệu quan trọng đến cộng đồng quốc tế về việc Việt Nam có thực hiện nguyên tắc này hay không.
Ai ai cũng biết ông Quân là một người phê bình các chính sách của nhà nước Việt Nam. Khi thực thi, theo đúng luật pháp, quyền tự do biểu đạt của cá nhân theo Điều 19 Công ước Quốc tế về Các Quyền Dân sự và Chính trị (ICCPR), ông Quân đã nâng cao nhận thức của người dân về các vấn đề quan trọng như tình trạng vi phạm nhân quyền ở Việt Nam, vốn thường bị truyền thông nhà nước bỏ quên. Mới đây thôi, Ủy Ban Điều Tra Về Bắt Giữ Tùy Tiện của Liên Hiệp Quốc( UNWGAD) đã kết luận rằng việc bắt giam và truy tố ông Quân, rốt cuộc, có lẽ là để trừng phạt ông vì ông đã thực thi quyền tự do biểu đạt của mình theo Điều 19 của ICCPR. Kết luận của UNWGAD:
28. Xem xét và đọc qua các tài liệu thu thập trong vụ này, Ủy Ban tin rằng hồ sơ của ông Quân chủ yếu là các hoạt động về pháp lý của một người luật sư và một nhà tranh đấu cho nhân quyền. Việc ông bị bắt giam hiện nay có thể là kết quả của việc sử dụng các quyền tự do được bảo đảm bởi các luật nhân quyền quốc tế, một cách ôn hoà.
29. Các sự kiện dẫn tới việc bắt giam ông Quân vào ngày 27 tháng Mười Hai năm 2012 cho thấy có liên quan tới các bài viết về các quyền dân sự và chính trị của ông. Tuy ông Quân bị cáo buộc với tội danh trốn thuế. Là một người có quá trình đấu tranh cho nhân quyền và blogger, thì việc bắt giam và truy tố ông có thể nói là nhắm vào mục đích trừng phạt ông vì đã sử dụng quyền tự do dựa theo điều 19 của Luật Quốc Tế về Quyền Dân Sự Và Chính Trị (ICCPR) và cũng là để răn đe những người khác : Điều này cũng đã nhiều lần được báo cáo trong những lần bắt bớ và sách nhiễu ông Quân trước đây.[1]
Chúng tôi rất hy vọng rằng Tòa Phúc thẩm sẽ gìn giữ nhà nước pháp quyền bằng việc ra phán quyết về kháng cáo của ông Quân chỉ căn cứ vào luật pháp và các dữ kiện thực tế đã được chứng minh, mà không sợ và không chịu ảnh hưởng nào từ Cơ quan Hành pháp của Việt Nam.
Thứ ba, điều tối quan trọng là tại phiên phúc thẩm, Quý Tòa hãy đảm bảo quyền được xét xử công bằng của ông Quân theo Điều 14 ICCPR. Việt Nam là một nước tham gia ký kết ICCPR, và nghĩa vụ giữ gìn và đảm bảo quyền này là nghĩa vụ của tất cả các nhánh quyền lực trong chính quyền, trong đó có cả nhánh tư pháp. Giờ đây, khi Việt Nam đã vừa trúng cử vào Hội đồng Nhân quyền LHQ, cộng đồng quốc tế sẽ theo sát kháng cáo của ông Quân với sự quan tâm lớn hơn trước. Quyết định của Quý Tòa đối với kháng cáo của ông Quân sẽ gửi đến cho cộng đồng quốc tế một tín hiệu đo lường mức độ Việt Nam tôn trọng các tiêu chuẩn quốc tế về nhân quyền.
Quyền được xét xử công bằng của ông Quân trước sau đều đã bị Tòa án cấp dưới (Tòa sơ thẩm) bỏ qua. Chẳng hạn, đơn xin tại ngoại của ông Quân, gửi ngày 29/12/2012, đã không được xử lý bằng văn bản, mặc dù quyền được tại ngoại trước khi xét xử đã được quy định tại Điều 9 ICCPR. Việc Tòa án cấp dưới không có một phương án giải quyết nào bằng văn bản đối với đơn xin tại ngoại của ông Quân là một chỉ dấu rõ ràng cho thấy ông đã không có quyền được xét xử công bằng như luật quốc tế quy định.
Hơn thế nữa, một điều kiện thiết yếu của phiên tòa công bằng, theo luật quốc tế, là phải công khai. Điều này đã không được đảm bảo trong phiên xét xử sơ thẩm ông Quân vào tháng 10/2013. Một nhà quan sát nước ngoài, thuộc Mạng lưới ASF – tổ chức có ký tên trong thư này – đã có mặt ở Hà Nội để dự buổi xét xử ông Quân hồi tháng 10. Thật đáng tiếc, nhà quan sát nước ngoài đó đã nhận thông báo rằng bà không được phép vào dự phiên tòa. Người dân Việt Nam bị nghiêm cấm tham dự phiên xử ông Quân hồi tháng 10/2013.
Hơn thế nữa, Việt Nam đã không thực hiện nghĩa vụ pháp lý của mình, là bảo vệ ông Quân trước việc bị bắt giữ tùy tiện, bảo đảm quyền tự do thân thể của ông, bảo đảm quyền được suy đoán vô tội và được tại ngoại trước khi xét xử. Việt Nam cũng không đảm bảo quyền của ông Quân được đền bù cho những thiệt hại mà hành động bắt giữ ông trái pháp luật đã gây ra. Các nghĩa vụ pháp lý đó được thẩm định trong bản đánh giá của Lawyers’ Rights Watch Canada, một tổ chức có ký tên trong thư này, “Tuyên bố về vụ ông Lê Quốc Quân và Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam: Vi phạm quyền được tại ngoại trước khi xét xử”.[2]
Quan trọng hơn cả, UNWGAD đã kết luận rằng việc tiếp tục giam giữ ông Quân là bắt giữ tùy tiện, bởi vì nó vi phạm Điều 9 và 10 của Tuyên ngôn Phổ quát về Các Quyền Con người, vi phạm Điều 9 và 14 của ICCPR. UNWGAD có kết luận như sau về trường hợp ông Quân:
34. Căn cứ vào các sự việc kể trên, Nhóm Làm Việc Giam Giữ Tùy Tiện đưa đến các ý kiến sau:
Viăn cứ vào các sự việca ông Lê Quốc Quân là tùy tiện, vì đã vi phạm Điều 9 và 10 của Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền và Điều 9 và 14 của Công Ước Quốc Tế Về Quyền Dân Sự và Chính Trị mà Việt Nam là một thành viên ký kết, và rơi vào loại III của các loại vi phạm cần được Ủy Ban lưu tâm.[3]
Do đó, chúng tôi trân trọng kêu gọi Quý Tòa ra phán quyết trả tự do ngay lập tức cho ông Quân, hoặc đảm bảo rằng quyền được xét xử công bằng của ông Quân sẽ được tôn trọng trong quá trình xử phúc thẩm tới đây bằng cách tạo điều kiện cho ông Quân và luật sư của ông có cơ hội được lắng nghe, và bằng cách xét xử công bằng, vô tư. Ở khía cạnh này, chúng tôi viện dẫn quyết định của UNWGAD về trường hợp ông Quân:
35. Kết quả dựa trên các ý kiến nêu trên, Ủy Ban yêu cầu chính quyền [Việt Nam] thực hiện các bước cần thiết để đền bù trường hợp của ông Lê Quốc Quân, là phải trả tự do ngay lập tức, hoặc phải đảm bảo tiến trình xét xử bởi một tòa án độc lập và không thiên vị nghiêm chỉnh tuân theo các luật lệ của ICCPR.[4]
Thứ tư, việc ông Quân là một luật sư có trình độ, và việc ông có các hoạt động trong cương vị một người bảo vệ nhân quyền và blogger theo đuổi nhiệm vụ của mình, phải được Việt Nam tôn trọng, đúng như Nguyên tắc thứ 16 của Các Nguyên tắc Cơ bản của LHQ về Vai trò của Luật sư, theo đó, các nhà nước phải đảm bảo rằng mọi luật sư đều “có thể tiến hành các hoạt động nghề nghiệp mà không bị đe dọa, cản trở, sách nhiễu hay can thiệp vô lý”.
Quý Tòa có thể bảo đảm rằng Việt Nam hành động phù hợp với Điều 16 của Các Nguyên tắc căn bản của LHQ về Vai trò của Luật sư, bằng cách đảm bảo rằng ông Quân không trở thành nạn nhân của hành động truy tố có ác ý và hành động bắt giữ tùy tiện.
Chúng tôi kiến nghị Quý Tòa xem xét một cách nghiêm túc các vấn đề pháp lý đã được nêu rõ trong thư này, khi ra phán quyết về kháng cáo của ông Quân. Cuối cùng, chúng tôi đề nghị Quý Tòa tuyên trắng án cho ông Quân, theo nguyên tắc Nhà nước Pháp quyền và theo các tiêu chuẩn quốc tế về nhân quyền.
Trân trọng,
Media Defence – Southeast Asia (MDSEA)
HR Dipendra
Giám đốc
Article 19
Agnes Callamard
Giám đốc Điều hành
Réseau Avocats Sans Frontières / ASF Network
Anne Lutun
Điều phối viên ASF Network
English PEN
Cat Lucas
Nhà báo, Risk Programme Manager
Front Line Defenders
Mary Lawlor
Executive Director
Lawyers for Lawyers (L4L)
Adrie van de Streek
Giám đốc điều hành
Lawyers’ Rights Watch Canada (LRWC)
Gail Davidson
Giám đốc Điều hành
Media Legal Defence Initiative (MLDI)
Nani Jansen
Cố vấn Pháp lý cao cấp
National Endowment for Democracy (NED)
Sally Blair
Giám đốc cấp cao, chương trình Học bổng
Reporters Without Borders
Benjamin Ismaïl
Giám đốc Khu vực châu Á-Thái Bình Dương
-----------------------------------------------------------
[1]Quan điểm này đã được Ủy Ban Điều Tra Bắt Giữ Tùy Tiện (UNWGAD) thông qua tại phiên họp số 67, ngày 26-30 tháng 8 năm 2013, Số 33/2013 (Viet Nam), A/HRC/WGAD/2013.
[2]Đường link vào website http://www.lrwc.org/ws/wp-content/uploads/2013/11/LRWC.Statement-regarding-the-matter-of-Le-Quoc-Quan.21.Nov_.2013.pdf
[3]Quan điểm này đã được Ủy Ban Điều Tra Bắt Giữ Tùy Tiện (UNWGAD) thông qua tại phiên họp số 67, ngày 26-30 tháng 8 năm 2013, Số 33/2013 (Viet Nam), A/HRC/WGAD/2013.
[4]Quan điểm này đã được Ủy Ban Điều Tra Bắt Giữ Tùy Tiện (UNWGAD) thông qua tại phiên họp số 67, ngày 26-30 tháng 8 năm 2013, Số 33/2013 (Viet Nam), A/HRC/WGAD/2013.
Không có nhận xét nào: