Ngô Nhân Dụng - Trong khi dân chúng Mỹ chứng kiến cuộc vận động tranh cử tổng thống và Quốc Hội, dân Trung Quốc cũng chờ đợi sắp được thấy những lãnh tụ mới. Nhưng cách bầu cử các người lãnh đạo ở hai nước dân chủ và cộng sản khác nhau.
Ở Mỹ, đến trước ngày bầu cử người ta cũng không dám quả quyết ai sẽ làm tổng thống trong bốn năm tới. Ở Trung Quốc, mọi người đều biết trước, từ hai năm nay, là ông Tập Cận Bình sẽ lên thay ông Hồ Cẩm Ðào vào Tháng Ba, và chắc sẽ ngồi đó trong 10 năm liền. Ở Mỹ thì các ứng cử viên vận động công khai, đả kích nhau tơi bời để giành lá phiếu của dân. Ở Trung Quốc, chỉ có 2,200 đại biểu thuộc đảng Cộng Sản được đi bầu, và trong tuần này họ sẽ bỏ phiếu theo sự “hướng dẫn” của các quan ở trên cùng. Người dân Trung Quốc chỉ đóng vai khán giả.
Mặc dù việc bầu cử đã được giàn dựng trước như một vở Tuồng Bắc Kinh, nhưng chính quyền cộng sản vẫn lo các trở ngại. Từ tháng trước, nhiều hành khách ngồi trong xe taxi ở Bắc Kinh ngạc nhiên khi thấy bên trong cánh cửa xe không còn cái tay quay hay nút bấm để vặn cửa kính lên xuống. Người nào muốn mở cửa kính để ngắm cảnh rõ hơn, để chụp hình hay chỉ để khạc nhổ, đành phải nhịn. Hỏi tài xế, họ sẽ nói, đó là do công ty chủ xe đã tự sửa, tháo gỡ bộ phận mở cửa kính xe đi. Hỏi chủ xe, họ sẽ nói, đó là lệnh của công an. Dân Bắc Kinh, các hành khách đành chịu. Các chủ xe giải thích rằng, cảnh sát đã báo trước, nếu có người nào mở cửa kính taxi để ném truyền đơn ra đường thì công ty sẽ bị ghép chung vào tội phản động; khó mà làm ăn tiếp.
Ðóng kín cửa taxi là một biện pháp của đảng Cộng Sản Trung Quốc (Trung Cộng) chuẩn bị tiếp đón các đại biểu tới dự đại hội đảng, năm năm họp một lần, trong tuần này, để bầu lên 370 người vào trung ương đảng. Những ủy viên này sẽ bầu các chức vụ cao hơn, theo một danh sách đã được Bộ Chính Trị chọn trước.
Dù đã dùng mọi biện pháp an ninh tối đa, Cộng Sản Trung Hoa cũng không ngăn cản được hàng ngàn sinh viên biểu tình tại quận Rebkong, miền Ðông xứ Tây Tạng, Tibet, phản đối chính sách diệt chủng văn hóa của Trung Cộng. Nhưng mối lo lắng của đảng Cộng Sản không phải là đàn áp người Tây Tạng yêu nước, mà lo đối phó với chính người dân Trung Hoa. Vào giữa Tháng Chín vừa qua, ủy ban phụ trách cải tổ trong chính quyền Bắc Kinh mời 70 nhà trí thức đến họp kín ở một khu nghỉ mát ngoại ô Thượng Hải. Theo lời thuật lại của một chuyên viên kinh tế làm việc cho ngân hàng Merrill Lynch tham dự cuộc họp, viết trên Trang Mạng Tài Tân (Caixin.com, Tài Tân Võng), thì nhiều nhà học giả trong lục địa mô tả Trung Quốc đang sống trong cảnh “dân chúng ở dưới cùng thì bất ổn, giới trung lưu thì bất mãn, và tầng lớp trên cùng thì bất trị, không thể kiểm soát được họ nữa”.
Tình trạng nông dân khắp nơi biểu tình chống tham nhũng, lạm quyền đã lan tràn và tin tức được phổ biến không thể chối cãi; và ở nhiều nơi chính quyền đã phải nhượng bộ các đòi hỏi của họ, có nơi còn cho dân bỏ phiếu tự do chọn người cai trị. Dân các thành phố cũng biểu tình phản đối hệ thống ống cống hôi thối, cho tới chống lại những nhà máy gây ô nhiễm, nhiều nơi chính quyền phải đóng cửa hoặc bãi bỏ các dự án sắp kiến thiết.
Nhưng tầng lớp sống cao nhất trong chế độ cũng đang tranh giành nhau địa vị, mà địa vị là nơi để tạo thêm tài sản. Vụ cất chức Bạc Hy Lai và đưa bà vợ là Cốc Khai Lai ra tòa về tội giết người chỉ là một thí dụ nổi bật của cảnh tranh chấp quyền hành trên cấp cao nhất. Trước ngày đại hội đảng khai mạc, cả nước đã chuyền nhau bản tin trên tờ New York Times mô tả tài sản của vợ, con, anh em, và cả bà mẹ già của Thủ Tướng Ôn Gia Bảo. Trong vòng 10 năm ông nắm quyền, họ đã thu gom được một gia tài trị giá khoảng 2 tỷ, 700 triệu đô la Mỹ. Công an mạng đã cấm không cho ai tìm được thông tin nào trên mạng liên quan đến tất cả các chữ “ôn” (nghĩa là ấm) nếu đi đôi với chữ “tài sản;” hoặc tìm chữ “thủ tướng” kèm theo chữ “phe cánh”. Cũng vậy, trong một tháng qua, các mạng Internet ở Trung Quốc cũng bị cấm không cho tìm hiểu về tiểu sử của một đại gia, Lương Ổn Căn (Liang Wen'gen), một doanh nhân giàu bậc nhất nước đã gia nhập đảng Cộng Sản, và hy vọng sẽ là nhà tư doanh đầu tiên được bầu vào ban chấp hành trung ương đảng. Từ giữa Tháng Sáu, công an mạng đã cấm một bản tin khác của hãng thông tấn Bloomberg, trong đó họ trình bày kết quả điều tra về gia sản của ông Tập Cận Bình, người sẽ lên thay Hồ Cẩm Ðào sau kỳ đại hội này. Bản tin Bloomberg cũng như báo New York Times đều mô tả những vụ mua bán các công ty và các ngân hàng của thân nhân hai nhà lãnh đạo Trung Cộng, nhờ đó họ kiếm hàng trăm triệu hoặc hàng tỷ. Các ký giả không công khai chỉ trích các ông này về tội tham nhũng, nhưng chỉ cần nhìn vào các cuộc trao đổi của gia đình họ trong thương trường là người ta thấy lúc nào cũng có “xung khắc quyền lợi công và tư;” đặc biệt như khi một công ty do con hay em của người cầm quyền lại được thầu làm những công tác do cơ quan của người đó phụ trách; hoặc ông thủ tướng ký một nghị định rồi ngay hôm sau người em kiếm bạc triệu nhờ nghị định đó được thi hành.
Cũng trong Tháng Chín, Giáo Sư Ðặng Duật Văn (Deng Yuwen) viết trên tạp chí Tài Kinh (Caijing) báo động cơn khủng hoảng quyền bính trong xã hội Trung Quốc. Một nguyên nhân, theo ông là tình trạng chênh lệch giàu nghèo quá nặng, trong khi dân chúng đang đòi hỏi đảng Cộng Sản phải trả lại quyền quyết định cho dân mà đảng thì không thể thỏa mãn họ. Chính ông, một nhà nghiên cứu làm việc cho bộ máy tuyên truyền của nhà nước, tự giới thiệu mình như một tiếng nói đòi tự do và tranh đấu cho dân chủ. Bài viết này bị gỡ ra khỏi mạng sau mấy giờ đồng hồ, nhưng vẫn được các công dân mạng lưu giữ.
Chính những người ngồi trên tầng lớp cao nhất của xã hội cũng không tin rằng nó tồn tại được mãi. Vì vậy, nhiều người đã lo tẩu tán tài sản ra những nước mà họ thấy tiền bạc của họ được bảo đảm vì chế độ kinh tế tự do hơn. Ngân hàng Standard Chartered đã tính trong quý thứ ba năm nay Trung Quốc thâu vào 108 tỷ đô la qua các việc xuất cảng nhiều hơn nhập cảng hoặc thêm đầu tư từ ngoài vào. Nhưng trên bảng kế toán thì chỉ thấy quỹ ngoại tệ tăng lên 28 tỷ. Ðiều này có nghĩa là 80 tỷ Mỹ kim đã được chuyển từ trong nước ra ngoài.
Mặc dù đã hô hào cải cách kinh tế hơn 30 năm qua, Trung Quốc vẫn chưa thực sự có tự do ngay trên lãnh vực này. Trong bảng xếp hạng các nước trên thế giới, chỉ số tự do kinh tế của Trung Quốc đứng dưới 99 quốc gia khác. Vì vậy, những người kiếm ra tiền cũng không biết bao giờ sẽ mất vì các chính sách bất ngờ và bất chấp cả luật lệ lẫn nguyên tắc của nhà nước có thể làm tài sản của họ biến mất. Ðiển hình nhất là đảng Cộng Sản Trung Quốc đang bóc lột mọi người dân với các công ty quốc doanh độc quyền muốn tính giá nào dân cũng phải chịu; mặt khác, các ngân hàng quốc doanh thì trả lãi suất rất thấp để dân tiết kiệm rồi gửi tiền vào cho nhà nước đem cho các doanh nghiệp của họ vay, nhiều khi không trả được. Một công ty nghiên cứu tài chánh quốc tế đã tính rằng riêng việc trả lãi suất thấp cho trương chủ, thay vì trả lãi suất theo cung cầu của thị trường, đã làm thiệt hại cho dân chúng cả nước gần 200 tỷ Mỹ kim một năm (1,160 tỷ đồng nguyên). Tình trạng quyết định trong ngành viễn thông, tha hồ tính giá cao, cũng cướp lấy của dân mất mỗi năm hơn 70 tỷ đô la (442 tỷ nguyên).
Công ty nghiên cứu Hurun tại Trung Quốc thấy rằng trong số những người Trung Hoa với tài sản đầu tư từ 10 triệu nguyên trở lên thì họ giữ gần một phần năm (19%) tài sản ở nước ngoài; 85% đã gửi con ra ngoại quốc; và 44% đã thành di dân ở nước khác hoặc đang làm thủ tục di cư. Làm cách nào người ta chuyển tiền đi? Không kể những vụ làm ăn lẻ, trên mặt xuất nhập khẩu đã có những kẽ hở lớn để chuyển tiền. Chỉ cần xuất cảng 100 đô la trong khi hóa đơn ghi chỉ có 80 đô la, người ta đã “để dành” được 20 đô la cất giữ trong ngân hàng ngoại quốc. Ngược lại, nhập cảng 100 đô la mà hóa đơn ghi 120 đô la, cũng làm tăng tài sản được 20 đô la ở nước ngoài. Viện nghiên cứu Global Financial Integrity đã tính ra trong năm 2011, số chênh lệch kiểu trên đã giúp các đại gia cất giữ được khoảng 430 tỷ Mỹ kim trong các ngân hàng ngoại quốc.
Con số trên cho thấy thống kê về kinh tế của Trung Quốc còn chưa đếm tới những khoản tiền khổng lồ này. Tức là sức mạnh kinh tế của hơn một tỷ người Trung Hoa còn cao hơn những con số thống kê chính thức! Nhưng sức mạnh đó đã tạo ra các tài sản mà chỉ có một thiểu số được hưởng! Và trong đám đó, phần lớn đã tẩu tán ra ngoài, trước khi chế độ sụp đổ!
Tình trạng kinh tế đó đã được ông Ôn Gia Bảo mô tả là “không cân bằng, không điều hợp và không thể bền vững”. Những đặc tính đó lại được ông Hồ Cẩm Ðào nói ra trong bản báo cáo trước đại hội. Trong 100 phút bài diễn văn này cũng cảnh cáo “nạn tham nhũng sẽ làm sụp đổ đảng và nhà nước”. Nhưng sau khi thú nhận các căn bệnh của đất nước, ông Hồ Cẩm Ðào vẫn chỉ nêu ra những phương thuốc cũ, với những khẩu hiệu đã được lập đi lập lại hàng trăm lần.
Trước ngày đại hội đảng khai mạc, một bài báo đã xuất hiện trên tạp chí Nhân Dân Luận Ðàn, một phụ bản của nhật báo Nhân Dân. Trong bài đó, Giáo Sư Viên Cương (Yuan Gang) thuộc Ðại Học Bắc Kinh đã nói thẳng: “Một xã hội kiểm soát quá chặt chẽ, người dân chỉ được nói và làm theo lệnh trên, và trong đó không ai được tự do hành động, thì sẽ bị chấm dứt nhanh chóng.” Ông Hồ Tinh Ðẩu (Hu Tingdou,) giáo sư Học Viện Kỹ Thuật Công Nghiệp cho biết hiện nay nhiều nhà trí thức Trung Hoa đang bàn bạc về giả thuyết là một đảng độc quyền cai trị thường chỉ kéo dài được 70 năm. Họ dựa trên kinh nghiệm ở Liên Xô, đảng Cộng Sản lên năm 1917 và sụp đổ năm 1991; cùng với kinh nghiệm ở Mexico, nơi đảng Cách Mạng Ðịnh Chế cũng chỉ nắm quyền được bấy nhiêu năm thì bị gạt đi khi dân chúng bầu cho đảng đối lập. Nếu lý thuyết này đúng, thì đảng Cộng Sản Trung Quốc chắc sẽ phải rời khỏi chính quyền vào năm 2019, tức là bảy năm sau khi ông Tập Cận Bình nhận chức!
Không có nhận xét nào: